Mijn landgenoot, de heer E. N. van Kleffens, die zijn sporen op het gebied van de internationale samenwerking wel verdiend heeft, optimist is gebleven, doch tegelijkertijd een realist is, schreef in de eerste bijdrage tot het Annuaire Européen van 1955, dat deze sombere woorden thans gelukkig minder dan ooit toepasselijk zijn. Zelfs indien, zo gaat hij voort, het juiste begrip voor de werkelijke noden van West-Europa nog niet zo ver is doorgedrongen als wel noodzakelijk is, toch wordt in brede kring naar samenwerking gezocht. De mate waarin West-Europeanen vreemdelingen voor andere West-Europeanen zijn wordt kleiner en kleiner. In toe-nemende mate is men zieh bewust dat ook voor Europa van bete-kenis moeten worden de woorden van Benjamin Franklin, toen hij de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring tekende: “We must all hang together, or assuredly we shall hang separately”. Het besef van deze noodzaak dwingt voorts tot de erkenning, dat de Europese landen staan voor grote, fundamentele politieke beslis-singen, die op korte termijn moeten worden genomen. Daarbij weet men, dat die beslissingen verreikende gevolgen zullen hebben. Gevolgen, waarvan men de draagwijdte thans nog meer vermoeden dan doorgronden kan. Zeker is, dat zij niet alleen liggen in het vlak van de samenwerking op economisch en sociaal gebied, het ter-rein, waarop thans de eerste Europese organen zijn of worden ge-bouwd. Ook voor het rechtsleven zullen de gevolgen in toenemende mate blijken en zij zullen ook daar niet zonder problemen zijn.