Hostname: page-component-78c5997874-fbnjt Total loading time: 0 Render date: 2024-11-05T03:58:16.321Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Cracking the Dutch Early Music Movement: the Repercussions of the 1969 Notenkrakersactie

Published online by Cambridge University Press:  19 January 2011

KAILAN R. RUBINOFF
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

The Notenkrakersactie of 17 November 1969 was a landmark event for Dutch musical life: a group of composers disrupted a concert of the Concertgebouw Orchestra, protesting against the orchestra's lack of contemporary music programming. Scholars have tended to interpret this protest as a watershed for the avant-garde, but historical performance – not just contemporary music – proved to be a significant beneficiary. Early Musicians, like New Musicians, had common political goals and appealed to the youth counterculture. Ensuing reforms to the federal arts subsidy system, state-funded music schools, and conservatories in the 1970s were also advantageous for the Dutch Early Music movement. During the welfare retrenchment of the 1980s and the subsidy restructuring of the 1990s, Early Music ensembles economized and had greater success with mainstream recording companies and audiences than new music groups. Nearly forty years after the Notenkrakersactie, traditional symphony orchestras have less influence on Dutch musical life, but recent cutbacks to arts subsidies threaten contemporary music and historical performance alike.

Type
Articles
Information
Twentieth-Century Music , Volume 6 , Issue 1 , March 2009 , pp. 3 - 22
Copyright
Copyright © Cambridge University Press 2011

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Adlington, Robert. Louis Andriessen: De Staat. Aldershot: Ashgate, 2004.Google Scholar
Adlington, Robert. ‘“A Sort of Guerrilla”: Che at the Opera’. Cambridge Opera Journal 19/2 (2007), 167–193.CrossRefGoogle Scholar
Adlington, Robert. ‘Organizing Labor: Composers, Performers, and “the Renewal of Musical Practice” in the Netherlands, 1969–72’. Musical Quarterly 90/3–4 (2008), 539–577.CrossRefGoogle Scholar
Adorno, Theodor. ‘Bach Defended against His Devotees’, in Prisms, trans. Samuel, and Weber, Shierry. London: Spearman, 1967. 133–146.Google Scholar
Agrell, Donna. Interviewed by author. 21 September 2004, The Hague.Google Scholar
Aktiegroep de Notenkraker. ‘Demonstreert’. International Institute for Social History, UBA/CSD dos 241 vrz 016 ‘Notenkraker’, d:1 m:4, folio 7.Google Scholar
Beer, Roland de. ‘Kaasschaaf voor grote clubs, keuzes bij kleinere groepen: Muziek’, Volkskrant, 20 April 2004. Kunst section, p. 17.Google Scholar
Beijer, Erik, and Samama, Leo. Muziek in de Nederlanden van 1100 tot heden. Utrecht: Stichting Teleac / Zutphen: Uitgeverij Terra, 1989.Google Scholar
Berger, J. H. J., and de Jonge, J. F. M.. Kern van de kenniseconomie: een sterkte-zwakteanalyse van vier opleidingen in het Nederlandse hoger onderwijs. Zoetermeer: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 2003. <http://www.minocw.nl/documenten/bhw-103-bgo103.pdf> (accessed 27 April 2008).Google Scholar
Boon, Mathilde, and Schrijnen-van Gastel, Annelies. Arts in Research: the Structural Position of Research in Post-Secundary [sic] Music and Drama Education. Amsterdam / The Hague: Dr E. Boekman Foundation / Government Publishing Office, 1981.Google Scholar
Dael, Lucy van. Interviewed by the author. 16 July 2004, Amsterdam.Google Scholar
Dekker, Paul, and Ester, Peter. ‘Depillarization, Deconfessionalization, and De-Ideologization: Empirical Trends in Dutch Society 1958–1992’. Review of Religious Research 37/4 (1996), 325–341.CrossRefGoogle Scholar
Delden, Lex van. ‘Componisten-protest met een blokfluit’. Het Parool, 22 November 1969. Kunst section, p. 11.Google Scholar
Delden, Lex van. ‘Pop klassiek jazz samen in een concert’. Het Parool, 21 February 1970. p. 11.Google Scholar
Flothuis, Marius. ‘Bernard Haitink en het Amsterdamse muziekleven’, in Bernard Haitink: een vriendenboek, ed. Korenhof, Paul. Amsterdam: Anthos, 1999. 66–72.Google Scholar
Gollin, Rob. ‘Kunstsubsidies: faam telt niet’. Volkskrant, 27 August 2008 <http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1058608.ece/Kunstsubsidies_faam_telt_niet> (accessed 25 April 2009).Google Scholar
Harnoncourt, Nikolaus. Baroque Music Today: Music as Speech: Ways to a New Understanding of Music, trans. O'Neill, Mary. Portland, OR: Amadeus Press, 1988.Google Scholar
Harnoncourt, Nikolaus. The Musical Dialogue: Thoughts on Monteverdi, Bach, and Mozart, trans. O'Neill, Mary. London: Christopher Helm, 1989.Google Scholar
Hauwe, Walter van. Interviewed by the author. 28 June 2004, Amsterdam.Google Scholar
Hiu, Pay-Uun. ‘Een cultuur apart? De Nederlandse ensemblecultuur gespiegeld aan Europese ontwikkelingen’, in Ssst! Nieuwe ensembles voor nieuwe muziek, ed. Schönberger, Elmer. Amsterdam: Uitgeverij International Theatre & Film Books, 1996. 24–57.Google Scholar
Hiu, Pay-Uun. ‘Eigenwijze ensembles en een eigenwijze ensemblecultuur’, in Een muziekgeschiedenis der Nederlanden, ed. Grijp, Louis Peter. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2001. 757–764.Google Scholar
Kasander, John. 150 jaar Koninklijk Conservatorium: grepen uit de geschiedenis. The Hague: Staatsuitgeverij, [1976]. Reprinted in Koninklijk Conservatorium 175 jaar: Traditie, ontdekking, vernieuwing, ed. Emile Wennekes. Arnhem: Stern / Den Hartog & De Vries, 2001. Page references are to the reprinted edition.Google Scholar
Kennedy, James C. ‘Building New Babylon: Cultural Change in the Netherlands During the 1960s’. PhD diss., University of Iowa, 1995.Google Scholar
Klis, Jolande van der. Oude muziek in Nederland: het verhaal van de pioneers 1900–1975. Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1991.Google Scholar
Klis, Jolande van der. ‘Beurt onze vlaggen: de gezamenlijke roots van huismuziek en oude muziek’. Tijdschrift voor Oude Muziek 6/2 (May 1991), 7–11.Google Scholar
Klis, Jolande van der. ‘Een gezonde muzikale activiteit: de gezamenlijke roots van huismuziek en oude muziek (deel 2)’. Tijdschrift voor Oude Muziek 6/3 (August 1991), 8–10.Google Scholar
Koopman, Ton. Interviewed by the author. 7 July 2004, Bussum, The Netherlands.Google Scholar
Koopmans, Rudy. ‘On Music and Politics: Activism of Five Dutch Composers’. Key Notes 4/2 (1976), 19–36.Google Scholar
Leur, Truus de. ‘Bernard Haitink, de eerste jaren (1959–1974) – “Eén nationaal orkest op het hoogste internationale niveau”’, in Historie en kroniek van het Concertgebouw en het Concertgebouworkest 1888–1988, vol. 2, ed. Van Royen, H. J. and others. Zutphen: De Walburg, 1989. 95–150.Google Scholar
Leonhardt, Marie. ‘The Present State of Music in Northern Europe, in Particular the Netherlands’. Early Music 4/1 (1976), 50–53.CrossRefGoogle Scholar
Luxemberger, Carol K. ‘The Developing Role of the Recorder in the Conservatories and Music Schools of the Netherlands from Post-World War II to 1980’. EdD diss., University of Houston, 1997.Google Scholar
Mineur, Jacqueline. ‘Actie Notenkraker: componisten tegen het Concertgebouworkest’. Doctoraal [MA] diss., Utrecht University, 1989.Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. ‘The Development of Cultural Policy in the Netherlands, 3.7: after 1947: The Welfare State’, in Cultural Policy in the Netherlands. Zoetermeer: Ministry of Education, Culture, and Science, 1998. <http://www.minocw.nl/english_oud/cubeleid_engels/index.html> (accessed 23 August 2004).+(accessed+23+August+2004).>Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Beroep Kunstenaar: rapport van de projectorganisatie Kunstvakonderwijs. Zoetermeer/The Hague: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 1999. <http://www.minocw.nl/documenten/kunstvakonderwijs.pdf> (accessed 27 April 2008).+(accessed+27+April+2008).>Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Culture as Confrontation: Principles on Cultural Policy in 2001–2004. The Hague: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 1999. <http://www.minocw.nl/english_oud/internat/english/index.htm> (accessed 25 October 2004).+(accessed+25+October+2004).>Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Cultuurnota 2005–2008: meer dan de som. The Hague: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 2004. <http://www.cultuurnota.nl/cn20052008/download-cn/cultuurnota_05-08.pdf> (accessed 24 March 2006).+(accessed+24+March+2006).>Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Kengetallen jaarverantwoording resultaten 2002 kunstinstellingen, Bijlage: Muziek. The Hague: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 2004. <http://www.minocw.nl/documenten/muziek.pdf> (accessed 27 April 2008).+(accessed+27+April+2008).>Google Scholar
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Art for Life's Sake: Dutch Cultural Policy in Outline. The Hague: Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, 2008. <http://www.minocw.nl/documenten/81931_art_of_life.pdf> (accessed 26 April 2009).+(accessed+26+April+2009).>Google Scholar
Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid, en Cultuur. Plan voor het kunstbeleid 1988–1992. Tweede kamer, 1987–8, 20263, nos 1–2. The Hague: Staatsuitgeverij, 1987.Google Scholar
Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid, en Cultuur. Nota cultuurbeleid 1993–1996: investeren in cultuur. The Hague: Sdu Uitgeverij, 1992.Google Scholar
Morgan, Robert. ‘Tradition, Anxiety and the Current Musical Scene’, in Authenticity and Early Music: a Symposium, ed. Kenyon, Nicholas. Oxford: Oxford University Press, 1988. 57–82.Google Scholar
Mulder, Andries. Interviewed by the author. 2 July 2001, Amsterdam.Google Scholar
Nuchelmans, Jan. Interviewed by the author. 12 May 2003, Amsterdam.Google Scholar
Nuchelmans, Jan.. Interviewed by the author. 19 May 2003, Amsterdam.Google Scholar
Oosterbaan, Martinius, Warna, . Schoonheid, welzijn, kwaliteit: kunstbeleid en verantwoording na 1945. The Hague: Schwartz-SDU, 1990.Google Scholar
Otten, Kees. ‘Het staatsexamen voor blokfluit’. Mens en Melodie 11/2 (1956), 51–54.Google Scholar
Paap, Wouter. ‘Het muzikale vakonderwijs in Nederland’. Mens en Melodie 16/5 (1961), 129–131.Google Scholar
Paap, Wouter. ‘Huismuziek in Nederland’. Mens en Melodie 25/12 (1970), 67–69.Google Scholar
Paap, Wouter. ‘Muziek en maatschappijkritiek’. Mens en Melodie 25/5 (1970), 129–131.Google Scholar
Paap, Wouter. ‘Nieuwe Concertpraktijken’. Mens en Melodie 25/12 (1970), 33–37.Google Scholar
Paap, Wouter. ‘Pret in improvisatie’. Mens en Melodie 25/4 (1970), 97–98.Google Scholar
Peters, Peter. ‘De Notenkrakers en de politiek: geëmanicipeerde arbeiders en dissonanten’. Mens en melodie 49/11–12 (1994), 610–617.Google Scholar
Pots, Roel. Cultuur, koningen en democraten: overheid & cultuur in Nederland, 2nd edn. Nijmegen: Uitgeverij SUN, 2002.Google Scholar
Raad voor Cultuur. Een cultuur van verandering: advies Cultuurnota 1997–2000. The Hague: Raad voor Cultuur, 1996.Google Scholar
Raad voor Cultuur. Basisinfrastructuur 1.0: aanvullend advies. The Hague: Raad voor Cultuur, 2008. <http://www.cultuur.nl/files/pdf/SubsidieplanAanv/20080707100000.compleet.pdf> (accessed 25 April 2009).+(accessed+25+April+2009).>Google Scholar
Raad voor Cultuur. Basisinfrastructuur 1.0: advies vierjaarlijkse cultuursubsidies voor instellingen, sectorinstituten en fondsen in de Basisinfrastructuur. The Hague: Raad voor Cultuur, 2008. <http://www.cultuur.nl/files/pdf/Basisinfrastructuur%201.0%20samenvatting.pdf> (accessed 25 April 2009).+(accessed+25+April+2009).>Google Scholar
Rochon, Thomas. The Netherlands: Negotiating Sovereignty in an Interdependent World. Boulder, CO: Westview Press, 1999.Google Scholar
Rubinoff, Kailan R. ‘The Early Music Movement in the Netherlands: History, Pedagogy and Ethnography’. PhD diss., University of Alberta, 2006.Google Scholar
Rubinoff, Kailan R. ‘Between “Old Left” and “New Left”: the Notenkrakersactie and Its Implications for the Dutch Early Music Movement’, in Rebellische Musik: Gesellschaftlicher Protest und kultureller Wandel um 1968, ed. Jacobshagen, Arnold and Leniger, Markus. Cologne: Dohr, 2007. 125–136.Google Scholar
Ruiter, Frans de. ‘Over de noodzaak van lagen’. Inaugural speech as professor at the University of Leiden, 8 April 2003. Kunst & Wetenschap 1. Leiden: Faculteit der Kunsten Universiteit Leiden, 2008.Google Scholar
Samama, Leo. ‘Much More Than the Jingling of Bells and Ducats’, in Music in the Netherlands, ed. Samama, Fer Abrahams, and de Ruyter, Michiel. The Hague: Dept of International Relations, Ministry of Cultural Affairs, 1985. 3–31.Google Scholar
Samama, Leo. Zeventig jaar Nederlandse muziek 1915–1985: voorspel tot een nieuwe dag. Amsterdam: Querido, 1986.Google Scholar
Samama, Leo. ‘Muziek en het onbehagen in de cultuur in de jaren zestig’, in Een muziekgeschiedenis der Nederlanden, ed. Grijp, Louis Peter. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2001. 743–749.Google Scholar
Samama, Leo. Nederlandse muziek in de 20-ste eeuw: voorspel tot een nieuwe dag. Amsterdam: Amsterdam University Press / Salomé, 2006.CrossRefGoogle Scholar
Schoute, Rutger. ‘Discussie Notekraker [sic] – Concertgebouworkest: “Elke noot van Mozart en Beethoven wordt een leugen”’. Nieuwe Rotterdamse Courant, 23 April 1970, p. 7.Google Scholar
Sherman, Bernard. Inside Early Music: Conversations with Performers. New York and Oxford: Oxford University Press, 1997.Google Scholar
Veen, Jan van der, and Giskes, Johan. ‘Amsterdam §3: Concert life’, in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2nd edn, ed. Sadie, Stanley and Tyrrell, John. London: Macmillan, 2001. Vol. 1, pp. 517–519.Google Scholar
Verhoeff, René. Het puliek van de oude muziek: een onderzoek naar de samenstelling van het publiek van het Holland Festival Oude Muziek Utrecht in vergelijking met het publiek van reguliere concerten. Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid, en Cultuur, 1992.Google Scholar
Whitehead, Kevin. New Dutch Swing. New York: Billboard Books, 2000.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Brüggen treedt niet met Concertgebouworkest op na actie’. Het Parool, 21 November 1969. Kunst section, p. 27.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Concept van plan voor ensembles’, [n.d.]. International Institute for Social History, UBA/CSD dos 241 vrz 016 ‘Notenkraker’, d:1 m:2, Document 1.10.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Het conservatorium is een elite-instelling’, [n.d.]. International Institute for Social History, UBA/CSD dos 241 vrz 016 ‘Notenkraker’, d:1 m:2, Document 1.1.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Programma van de muzikale manifestatie in Frascati’. 20 February [1970]. International Institute for Social History, UBA/CSD dos 241 vrz 016 ‘Notenkraker’, d:1 m:2.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Inleiding Konservatoria’, 5 March 1970. International Institute for Social History, UBA/CSD dos 241 vrz 016 ‘Notenkraker’, d:1 m:2, Document 1.16.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Op initiatief van Notenkraker Alternatieve musici stichten werkgroepen: Vernieuwing muziekleven nodig’. Volkskrant, 16 March 1970.Google Scholar
[Unsigned]. ‘Verhit debat in Krasnapolsky: Concertgebouworkest onder “krakers”-kritiek’. Telegraaf, 23 April 1970.Google Scholar