¹ For William's life and works, see William of Auvergne: The Trinity or the First Principle, trans. with introduction and notes by Teske, Roland J. and Wade, Francis C. (Milwaukee, 1989). For a more recent bibliography on William, see William of Auvergne: The Immortality of the Soul, trans. with introduction and notes by Teske, R. J. (Milwaukee, 1991).Google Scholar

² De universo IIa IIae, chap. 10, 853aD–bA: “Sed et ipse Aristoteles, et omnes sequaces ejus…. Ipsimet existimaverunt se declarasse sermonibus primum principium, quod rectissime nominaverunt necesse esse per se, non habere comparem, et coaequaevum aliud, et ejus esse incommunicabile omni modo, et ipsum necesse esse per se nullo modorum praedicabile esse de multitudine. Proprium nomen vero, seu propria nominatio est, quam impossibile est naturaliter praedicari de multitudine, quare necesse esse per se est propria nominatio ipsius.” References to William's De universo are to the first volume of Guilelmi Alverni Episcopi Parisiensis Opera Omnia, 2 vols., ed. François Hotot, with Supplementum, ed. Blaise Le Feron (Orléans-Paris, 1674; rpt. Frankfurt am Main, 1963); they indicate part, chapter, page, column and section. The De anima is found in the Supplementum; references to it indicate chapter, part, page, and column. See De trinitate chap. 2, 20–25, for William's arguments for the existence of God; references to the De trinitate are to the chapter and page of William of Auvergne: De trinitate. An Edition of the Latin Text with an Introduction, ed. Bruno Switalski (Toronto, 1976).Google Scholar

³ This stance toward Aristotle accords with William's explicit statement of policy in De anima, chap. 2, 12. 82b; “Quamquam autem in multis contradicendum sit Aristoteli sicut revera dignum et justum est, et hoc in omnibus sermonibus quibus dicit contraria veritati, sic suscipiendus est id est sustinendus in eis omnibus in quibus recte sensisse invenitur.”Google Scholar

⁴ William's De universo follows his De trinitate as the second part of his mammoth Magisterium divinale et sapientiale. It was only in this century that the scholarly world came to realize that William had conceived of many of his works as forming parts of this one large work. See Josef Kramp, “Des Wilhelm von Auvergne ‘Magisterium divinale,’ ” Gregorianum 1 (1920): 538–84, 2 (1921): 42–78 and 174–87.Google Scholar

⁵ De universo Ia Iae, chap. 26, 619bC: “Tu autem debes scire, quia in hunc errorem deducti sunt, ut omnes animas humanas exutas a corporibus non differre ullo modorum, nisi differentiis corporum suorum, veritate autem et essentia unam esse omnes.”Google Scholar

⁶ Ibid., chap. 24, 618bG: “Philosophi maxime peripatetici, idest, sequaces Aristotelis, et qui famosiores fuerunt de gente Arabum in disciplinis Aristotelis….”Google Scholar

⁷ Ibid., chap. 9, 817bB: “Illud autem quod movit Aristotelem, et sequaces ejus, … propter quod et animas spoliatas posuerunt non esse plures, nec differre numero, vel alio modo….”Google Scholar

⁸ Ibid., chap. 21, 827aA: “hoc autem concedere noluit Aristoteles videlicet possibile esse multas substantias abstractas ejusdem speciei esse. Quoniam nec ipsas animas nostras (quarum multitudo, atque diversitas tam evidens est) concedere voluit multas esse, cum separatae fuerint a corporibus, immo posuit de necessitate eas omnes unicam esse animam.”Google Scholar

⁹ The problem of William's citations and attributions is notorious. Gabriel Jüssen points out that William's mentioning of Aristotelian concepts does not correspond with their actual use. He adds, “Hinzukommt eine gewisse Schwierigkeit im Zusammenhang mit Wilhelms Zitierweise, die uns häufig statt exakter Zitate eine raffinierte Montage von Zitat und ausdeutender Interpretation präsentiert.” G. Jüssen, “Aristotles-Rezeption und Aristoteles-Kritik in Wilhelm von Auvergne's Tractatus De anima,” in Knowledge and the Sciences in Medieval Philosophy: Proceedings of the Eighth Congress of Medieval Philosophy (Helsinki, 1990), 3: 88.Google Scholar

¹⁰ Amato Masnovo, Da Guglielmo D'Auvergne a Tommaso S. D'Aquino, 3 vols. (Milan, 1946), 3: 34: “Si allude qui certo ad un monopsychismo; forse anche ad un averroismo incipiente: di cui però non si afferra ancora la vera paternità, l'importanza e la figura caratteristica: sì da fare del nuovo indirizzo un singolare momento dedotta dalla posizione avicennistica.”Google Scholar

¹¹ Renan, Ernst, Averroès et l'Averroïsme (Paris, 1866), 225.Google Scholar

¹² Roland de Vaux, “La première entrée d'Averroes chez les Latins,” Revue des sciences philosophiques et théologiques 22 (1933): 193–243 at 243.Google Scholar

¹³ Dominique Salmon, “Note sur la première influence d'Averroès,” Revue néoscolastique de philosophie 40 (1937): 203–12 at 204.Google Scholar

¹⁴ See his Notes et textes sur l'Avicennisme latin aux confins des XIIe–XIIIe siècles (Paris, 1934), 21–2, where he points to two texts: De universo IIa Iae, chap. 8, 851bC: “De rudimentis enim philosophiae est proculdubio ratio materiae et formae: et cum ipsa ratio materiae posita sit ab Averroe philosopho nobilissimo, expediret ut intentiones ejus et aliorum, qui tanquam duces philosophiae sequendi et imitandi sunt, hujusmodi homines, qui de rebus philosophicis tam inconsiderate loqui praesumunt, apprehendissent prius ad certum et liquidum.” Also see De anima chap. 3, 11. 101a: “Ipse etiam Averroes omne quod alii vocant compositum ex materia et forma, ipse vocat formam in materia.”Google Scholar

¹⁵ See de Vaux, Notes et textes, 22.Google Scholar

¹⁶ De universo Ia IIae, chap. 26, 619bBC: “Intelligendo autem se sic, non est nisi unum, neque operatur, nisi inquantum unum, quare non erit ex ea, nisi unum per modum istum: omnes igitur animae humanae non erunt, nisi anima una secundum essentiam et veritatem.”Google Scholar

¹⁷ Ibid., chap. 24, 618bH: “Visum quippe est eis ex uno, secundum quod unum, non posse esse ullo modorum, nisi unum.”Google Scholar

¹⁸ See my “William of Auvergne's Use of Avicenna's Principle: ‘Ex uno, secundum quod unum, non nisi unum,’ ” The Modern Schoolman 71 (1994): 1–15. The principle is clearly found in Avicennae Metaphysices Compendium, ed. Nematallah Carame (Rome, 1926), 192–93: “Scivisti enim quod ab uno, in quantum est unum, non prodit nisi unum.” It is not, however, clear how William became familiar with that principle. Though it is affirmed by Algazali and rejected by Averroes, it does not seem that William had access to their works. And among the works of Avicenna the Metaphysices Compendium, which contains the closest parallel, was, it seems, first translated into Latin in 1926. The idea is, however, found less explicitly in Avicenna's Metaphysics IX, 4; see Avicenna Latinus: Liber de philosophia prima sive scientia divina V-X, ed. Simone van Riet (Louvain, 1980), 481.Google Scholar

¹⁹ See Simone van Riet, “L'immortalité de l’âme dans le ‘De anima’ d'Avicenne. Une synthèse de l'Aristotélisme et du Néoplatonisme,” Pensamiento 25 (1969): 271–90.Google Scholar

²⁰ De anima V, chap. 3, 107–8: “Ergo iam manifestum est animas incipere esse cum incipit materia corporalis apta ad serviendum eis, et corpus creatum est regnum eius et instrumentum.” These references to De anima are to part, chapter, and page of Avicenna Latinus: Liber de anima seu Sextus de Naturalibus IV-V, ed. S. van Riet (Louvain, 1968).Google Scholar

²¹ Ibid., 108: “Sed in substantia animae quae incipit esse cum aliquo corpore … inest affectio inclinationis naturalis ad occupandum se circa illud et ad regendum illud et providendum ei in omnibus et adhaerendum ei….”Google Scholar

²² Ibid.: “et per haec omnia fit eius propria et alienatur ab aliis omnibus corporibus circa illud tantum.”Google Scholar

²³ Van Riet comments, “L’âme est individualisée grâce à sa union avec le corps: elle porte en elle une inclination naturelle à s'occuper de tel corps déterminé et à se désintéresser des autres…. Quant au corps, il est individualisé par ses caractères propres. Ce qui constitue évidemment une difficulté, c'est que l’âme, qui est une substance, a besoin du corps pour être individualisée,” Liber de anima, ed. van Riet, 32∗, n. 108.Google Scholar

²⁴ De anima V, chap. 3, 109: “Potest autem aliquis dicere quod: ‘haec oppositio remanet post discessum animarum a corporibus: necesse est enim ut aut esse desinant (hoc autem non tenetis), aut ut fiant una (sed hoc est etiam quod negastis), aut ut remaneant multiplicatae, vos autem tenetis eas iam esse separatis a materiis, ergo quomodo erunt multiplicatae?’ ”Google Scholar

²⁵ Ibid., 109–10: “Dicemus ergo quod postea animae sine dubio sunt separatae a corporibus; prius autem unaquaeque habuerat esse et essentiam per se, propter diversitatem materiarum quae habebant et propter diversitatem temporis suae creationis et propter diversitatem affectionum suarum quae habebant secundum diversa corpora sua quae habebunt.” In a note on “Dicemus … per se,” Van Riet offers a translation of the Arabic for this text: “nous disons donc, quant à (amma) ?ce qu'il en est〈 après la séparation des âmes d'avec les corps, voici (fa): les âmes existaient déjà antérieurement, chacune, comme une essence subsistant isolement.”Google Scholar

²⁶ Ibid., 110: “Si enim esset una in omnibus illis et esset multae propter relationem, tunc aut esset sapiens in omnibus illis, aut insipiens in omnibus illis, et non lateret unum quicquid esset in anima alterius.”Google Scholar

²⁷ Ibid., 111: “Ergo anima non est una, sed est multae numero, et eius species una est, et est creata sicut postea declarabimus.”Google Scholar

²⁸ Ibid., 111: “Sed sine dubio aliquid est propter quod singularis effecta est; illud autem non est impressio animae in materia (iam enim destruximus hoc); immo illud est aliqua de affectionibus et aliqua de virtutibus et aliquid ex accidentibus spiritualibus, aut compositum ex illis, propter quod singularis fit anima, quamvis illud nescimus. Postquam autem singularis fit per se, impossibile est ut sit anima alia numero et ut sint una essentia….”Google Scholar

²⁹ Ibid., 111–13: “Sed demonstrabimus quod anima, cum creatur cum creatione alicuius complexionis, possibile est ut creetur post illam aliqua affectio in actionibus rationabilibus et in passionibus rationabilibus propter collectionem quarum differat ab actione quae est ei similis in alia; et ut affectio acquisita quae vocatur intellectus in effectu sit in una talis definitionis ut per eam differat ab alia anima; et quia accidit ei percipere essentiam suam singularem, quod habet ex eo quod percipit aliquam affectionem quae est eius propria et non alterius; possibile est etiam contingere in ea ex virtutibus corporalibus affectionem propriam quae pendeat ex affectionibus moralibus, aut sint ipsae eaedem, aut ut sint ibi etiam aliae proprietates nobis occultae quae consequuntur animas cum creantur et postquam creantur, qualia sequuntur singularia specierum corporalium, quibus differunt; et ut animae sint ita, sed differunt suis proprietatibus propter quas corpora creata fuerunt aut non, sive sciamus illas dispositiones sive non, aut aliquas illarum.”Google Scholar

³⁰ De universo Ia Iae, chap. 26, 619bC: “Quem errorem hic destruendum non suscepi, destruetur autem irrefragibiliter tibi in tractatu de substantiis spoliatis spiritualibus.”Google Scholar

³¹ See De universo Ia IIae, chap. 1, 807bAB: “Scito igitur in primis, quod universum spirituale, cujus hunc tractatum incipio, in tres partes dividitur secundum opinionem antiquorum. Quarum prima, ac nobilissima, est intelligentiae spoliatae, et abstractissimae a materia, et appediciis ejus, secundum quod posuit Aristotelis, et sequaces ipsius … secunda pars est substantiae, quas graeci calodaemones vocant, nos vero juxta legem et doctrinam Christianorum angelos bonos, et angelos sanctos dicimus; tertia vero pars est substantiae, quas ipsi graeci cacodaemones appellant, nos autem angelos malos, et malignos spiritus usualiter, atque vulgariter diabolos nominamus.”Google Scholar

³² See n. 17 above.Google Scholar

³³ De universo Ia Iae, chap. 27, 623bC: “Harum prima fuit ignorantia eorum, qua non intellexerunt verbum creatoris, neque virtutem ipsius verbi. Est enim non solum enunciativum, ut ita loquamur, sed etiam imperativum imperiositate forti in ultimitate fortitudinis proper quod ejus imperio obediunt non solum ea quae sunt, sed etiam ea, quae non sunt, et non solum in faciendo, et non faciendo, quae mandaverit, aut prohibuerit, sed etiam in essendo, et non essendo, in fiendo, et non fiendo; propter quod quidam ex prophetis Hebraeorum dicit. Qui vocat ea, quae non sunt, tanquam ea, quae sunt” (italics added for the citation from Rom. 4:17).Google Scholar

³⁴ Ibid., 623bD: “Attende etiam, quia nos ipsi non solum verbis nostris annunciamus affirmantes et negantes, sed etiam imperamus quicquid fieri volumus; sic et creator illo unico verbo suo, non solum dixit omnia fieri, quae fieri voluit, sed etiam fieri mandaverit, sive praecipit….”Google Scholar

³⁵ See my “William of Auvergne on the Freedom of the Will,” forthcoming in Moral and Political Philosophies in the Middle Ages: Proceedings of The Ninth International Congress of Medieval Philosophy, held in Ottawa in August, 1993. William held that the free imperium of the human is the image of divine omnipotence.Google Scholar

³⁶ De universo Ia Iae, chap. 27, 623bD-624aE: “Secunda causa fuit ignorantia libertatis ipsius creatoris, qua operatur absque eo, quod prohiberi possit ullo modorum ab eo, quod vult, aut cogi ad id, quod non vult: ipsi autem opinari nixi sunt sicut praedixi tibi, quod operaretur per modum naturae, et juxta ordinem ipsius, cum ipse operetur per electionem, et voluntatem liberrimam.”Google Scholar

³⁷ Ibid., 624aE: “Quod ergo dicunt, quia ex uno secundum quod est unum, et per id, quod est unum omni modo, etc. non pertinet ad creatorem in causationibus, et creationibus istis.”Google Scholar

³⁸ Ibid., 624aE: “Non enim operatur creator haec causata, vel causat per id, quod unum, aut inquantum unum, sed per voluntatem suam, et prout vult.”Google Scholar

³⁹ Ibid., 624aF: “Verbum enim istud non est tantum imago, seu expressio creatoris, immo est etiam expressio voluntatis creatoris lucidissima, ac perspicua, quibus datum est ipsum audire, et intueri.”Google Scholar

⁴⁰ On the other hand, William uses the Avicennian principle, without acknowledging its source, in his De trinitate to explain why the Father speaks but a single Word. Cf. De trinitate chap. 14 (Switalski, 83, as in n. 2 above): “Item ab eodem, in quantum idem, non est diversum nec diversitas, … similiter ab uno, in quantum unum, neque multa neque multitudo….”Google Scholar

⁴¹ De universo Ia Iae, chap. 27, 624aF: “Tertia causa fuit opinio eorum erronea, qua putaverunt elongationem posse esse aliquid apud creatorem, et aestimaverunt creatorem longe esse a quibusdam, et prope quibusdam, et propter hoc ipsum non operari per se, aut minus operari.”Google Scholar

⁴² See, for example, De universo Ia Iae, chap. 25, 619aD: “et per viam istam dixerunt intelligentias inferiores … exivisse ab intelligentiis superioribus, donec ventum est ad decimam intelligentiam, quam posuerunt solem esse intelligibilem animarum nostrarum, et ab ea incipere causationem rerum multarum, et multiplicabilium et ex ea etiam esse animas nostras….”Google Scholar

⁴³ Ibid., chap. 27, 624aF: “Non intellexerunt igitur supereminentiam creatoris, et amplitudinem, ac fortitudinem virtutis ejus, qui attingit a summo universi usque deorsum, et a primo creatorum usque ad novissimum, omnia continens, tenens, et retinens, prout vult, et quamdiu vult, alioquin reciderent in non esse, unde educta sunt ab ipso, et per ipsum.”Google Scholar

⁴⁴ Ibid., 624aFG: “Est igitur infra omnia, et sub omnibus ut fundamentum, et fulcimentum sustinens ea, et supportans, et est supra omnia non solum ut rex, et imperator omnium dominantissimus, immo et ut fons influentissimus, a quo incessanter descendunt rivi, seu fluenta bonitatum ipsius super creaturas ejusdem, hoc est super omnia saecula, et saeculorum singula, et intra omnia, et in omnibus, omnia nutriens, propagans, moderans, et regens, et propter hoc operatur omnia in omnibus, juxta quod exponam” (italics added for the citation from 1 Cor. 12:6).Google Scholar

⁴⁵ Ibid., Ia IIae, chap. 9, 817bB: “De eo vero, quod visum fuit Aristoteli, et sequacibus ejus, quia multitudinem hujusmodi prohibuit unitas creatoris, respondi tibi in praecedentibus in prima parte tractatus hujus de universo.”Google Scholar

⁴⁶ Ibid., 817bBC: “Illud autem quod movit Aristotelem, et sequaces ejus, videlicet quod non posuit plures esse substantias abstractas a materia, et appendicibus materiae spoliatas, ejusdem ordinis, et aequales per omnia, atque similes omni modo … est error pessimus, et cui omnis lex non immerito contradicit….”Google Scholar

⁴⁷ Ibid.: “propter quod et animas spoliatas posuerunt non esse plures, nec differre numero, vel alio modo….”Google Scholar

⁴⁸ Ibid.: “hoc est dicere, omnes animas unam esse, postquam a corporibus separatae fuerunt, et solummodo dum sunt in corporibus, eas differre, et esse plures.”Google Scholar

⁴⁹ Ibid., chap. 2, 808aE: “Ut autem certior, ac lucidior, tibi sit sermo meus de intelligentiis, quas posuit Aristoteles, quem in hoc secuti sunt multi ex graecis philosophis, et arabes omnes, quorum tractatus pervenerunt ad nos….”Google Scholar

⁵⁰ Ibid., chap. 3, 808bH: “Causae vero, quae induxerunt Aristotelem ad ponendum novem intelligentias, fuerunt motus novem coelorum mobilium.”Google Scholar

⁵¹ Ibid., chap. 9, 816bH: “Et quoniam unicam ponunt potentiam intellectivam, et illam esse causam secundae, et secundam tertiae, et ita deinceps, donec compleatur numerus, qui denarius est secundum eos, et non major….”Google Scholar

⁵² Ibid., 817aB: “nec enim impossibile, nec difficile fuit ei creare multas….”Google Scholar

⁵³ Ibid., 817aBC: “bonitas etiam ipsius aeque sufficiebat beatificare multas, ut unam solam. Pulchritudo enim visibilis ex multitudine intuentium non minuitur, nec angustiatur: similiter nec luminositas, sicut apparet evidenter in sole. Invidia autem, et avaritia sunt in ultimitate elongationis a creatore. Quod igitur non sunt multae creatae, non fuit ex diminutione, seu parvitate virtutis creatoris, nec ex defectu divitiarum, nec ex invidia, vel avaritia ipsius….”Google Scholar

⁵⁴ Ibid., 817aD–bA: “necesse est igitur a parte intelligentiae prohibitam esse multitudinem intelligentiarum primarum; impossibile est autem prohibitionem istam esse, nisi uno modorum, quos dicam. Quorum unus est contrarietas, aut repugnantia…. Alius modus est superfluitas.”Google Scholar

⁵⁵ Earlier, in arguing for the unicity of the universe, William had claimed that it is impossible that there be two worlds or universes at the same time; see De universo Ia Iae, chap. 13, 607aC–bB.Google Scholar

⁵⁶ De universo Ia IIae, chap. 9, 817aD: “Intelligentiae enim primae, si multae essent, simillimae essent in omnibus essentialibus, ac naturalibus suis, deinde concordantissimae, et amantissimae inter se, utpote bonae et justae. Non esset igitur inter eas repugnantia, vel contrarietas, quae prohiberet eas simul esse.”Google Scholar

⁵⁷ Ibid., 817aD–bA: “Nulla insuper intelligentia est naturali impossibilitate ab esse prohibita in semetipsa, aut per semetipsam: fiet hoc autem manifestum tibi, si imaginatus fueris multas intelligentias similes illi primae, invenies enim eas simillimas esse in potestate essendi, sive in potentialitate: electione autem, et beneplacito creatoris illam, quam ipsi ponunt primam, eductam esse de potentia essendi in actum, cum non esset naturaliter, quantum in ea erat, propinquior, vel etiam paratior actui essendi, quam aliqua aliarum.”Google Scholar

⁵⁸ Ibid., 817bA: “Et hoc videbis evidenter, si imaginatus fueris eam non esse. Tunc enim ex modis suis omnibus erit, sicut aliae, quas imaginaberis. Cecidit ergo electio creatoris secundum opinionem istam super hanc solam, ut educeret eam solam de potestate essendi in actum.”Google Scholar

⁵⁹ Ibid.: “Manifestum igitur est tibi, quoniam ipsa non est nata esse sola, nec naturaliter prohibita esse cum aliis, aut prohibens naturaliter esse alias.”Google Scholar

⁶⁰ Ibid., 617bAB: “Et hoc apparet ex operationibus earum, quae sunt intelligere, sive cogitare, sive scire, amare, velle, gaudere. Supervacuum enim est, sive superfluum, quod non prodest; hujusmodi autem operationes prosunt operatoribus, quarum sunt, et creatorem tanto amplius glorificant in semetipsis et a cognoscentibus ipsas glorificari, et laudari faciunt.”Google Scholar

⁶¹ Ibid, chap. 10, 817bCD: “Declaratio autem hujus erroris, et destructio manifestissima est haec: manifestum enim per se est ea, quae accidunt non facere aliud: similiter et ea, quae a foris sunt, nec sunt de substantia, nec de necessitate, aut ratione ipsius esse.”Google Scholar

⁶² Ibid., 817bD: “Quia igitur corpora nec sunt de substantia, vel substantiis animarum suarum, manifestum est, quod non faciunt eas aliud, et aliud.”Google Scholar

⁶³ Ibid.: “Similiter accidentia, hoc est virtutes, et vitia, scientiae, et ignorantiae, et passiones, quae sunt gaudium, tristitia, timor, et audacia, et caetera hujusmodi, non faciunt animas, in quibus sunt, aliud, et aliud.”Google Scholar

⁶⁴ Ibid.: “Secundum hoc enim anima, quae nunc gaudet, non posset tristari, aut econverso, cum non possit esse aliud, et aliud; gaudium autem, et tristitia facerent eam aliud, et aliud secundum errorem istum, videlicet si accidentia, et a foris advenientia haec possent facere, scilicet aliud, et aliud, id cui advenirent.”Google Scholar

⁶⁵ Ibid., 817bD: “Et propter hoc alteratio, vel mutatio, nihil esset apud animas: si igitur vere sunt anima Socratis, et anima Platonis, aliud, et aliud, dum sunt in corporibus, erunt vere aliud, et aliud, ex necessitate, cum erunt extra illa.”Google Scholar

⁶⁶ Ibid., 817bD–818aE: “Sicut ea, quae differunt substantialiter, vel essentialiter, non adventu accidentium, nulla similitudine qualitatum, possunt idem fieri, vel eadem; sic ea, quae sunt unum essentialiter, nulla dissimilitudine, vel differentia accidentium possunt fieri diversa….”Google Scholar

⁶⁷ Ibid., 618aE: “si igitur sunt unum essentialiter animae omnes humanae, nulla differentia, vel diversitate corporum, aut accidentium efficientur diversa, quemadmodum homo, et asinus nulla similitudine accidentium possunt fieri unum….”Google Scholar

⁶⁸ Ibid.: “aut igitur modo sunt unum omnes animae humanae, dum sunt in corporibus, aut non erunt unum, cum fuerint a corporibus separatae.”Google Scholar

⁶⁹ Ibid., chap. 11, 819aB: “Et quoniam error iste adeo manifestus est, ut quivis rationalis (licet paucae exercitationis) sufficiat sibi ad destructionem ipsius, onerari te nolo majori prolixitate probationum.”Google Scholar

⁷⁰ Ibid., 819aBC: “Verum scire debes, quoniam intolerabiliter detrahit gloriae, et magnificentiae creatoris, quia aufert ei tot millia animarum in altera vita…. ponens universitatem earum unam solam animam esse futuram, et unum solum essentia, et veritate.”Google Scholar

⁷¹ Ibid., 819aC: “Nec miseranda est etiam imbecillitas, vel erroneitas hominis hujusmodi, qui pro eo, quod non apprehendit differentias accidentales in rebus aliquibus ponit identitatem essentialem in eis cum videat in omnibus individuis multarum specierum similitudinem omnimodam in accidentibus, quemadmodum in muscis ejusdem speciei, et ejusdem aetatis, quarum innumerabilis est multitudo: et quia non videt eas differre nisi loco, putat eas sublata illa differentia esse unum, et unam muscam.”Google Scholar

⁷² Ibid., 819aD: “Sic sublatis differentiis, quae a parte corporum erant in animabus (quae non sunt nisi accidentales) putat omnes animas unam, et unum solum.”Google Scholar

⁷³ Ibid.: “Et hoc est, quod dicit Aristoteles, quod non possunt esse plures substantiae separatae ejusdem ordinis, et nobilitatis; decem autem intelligentiae propter differentias, quas habent in ordine, et nobilitate, factae sunt plures, quia si essent ejusdem ordinis, et nobilitatis, nulla essent inter eas differentia, et propter hoc nulla earum pluralitas.”Google Scholar

⁷⁴ Ibid.: “Quidem quoque ex Latinis Philosophis dixit evidenter in libro suo, quod sola accidentium varietas facit differentiam numerorum inter individua.”Google Scholar

⁷⁵ In his De trinitate Boethius says, “Sed numero differentiam accidentium varietas facit.” Cf. Boethius: The Theological Treatises with an English Translation, ed. Stewart, H. F. and Rand, E. K. (Cambridge, Mass., 1946), 6, lines 24–25.Google Scholar

⁷⁶ De universo Ia IIae, chap. 11, 819aD: “Et hoc sermone conati sunt aliqui confirmare sibi errorem istum.” For his explanation of what Boethius understands by his statement, William refers to what he had earlier said in De universo IIIa Iae, chap. 29, 802aE: “Nec te conturbet sermo cujusdam ex Italicis philosophis, qui dixit, quia sola accidentium varietas facit differentiam numero, quoniam intentio ejus non fuit in hoc, nisi vel excludere differentiam specificam, vel alias substantiales differentias, vel retulit intellectum sermonis sui ad nos, intelligens differentiam ipsam distinctionem nostram; fuit igitur intentio ejus in hoc sermone, quod sola accidentium varietas, id est, non species, aut differentia substantialis, aut aliquid communium omnium essentialium facit differentiam numero, hoc est diversificat ipsa individua, vel facit distinctionem numeralem nobis individuorum; non enim specie distinguimus individua, sed magis unimus similitudine essentiali omnimoda, quae est eis in specie.”Google Scholar

⁷⁷ A marginal notation at this point in the Opera omnia says, “Intellige Albertum Magnum.” However, as de Vaux has observed, “C'est dix années trop tôt”: Notes et textes (n. 13 above), 42, n. 1.Google Scholar

⁷⁸ Vaux, De, Notes and textes, 41.Google Scholar

⁷⁹ De universo IIIa Iae, chap. 29, 801bCD: “Debes autem scire, quia eousque excaecati sunt, et eousque intellectu deficientes, ut crederent unam animam mundi numero, quidquid in mundo est animarum, animare, nec aliud esse secundum essentiam, et veritatem animam Socratis, quam animam Platonis, sed aliam animam, et hoc ex alietate animationis, et animati. Ex quo necesse habent recipere non aliud esse Socratem, quam Platonem secundum essentiam, et secundum veritatem, sed alium ex praedictis alietatibus.”Google Scholar

⁸⁰ See ibid., 802aG: “In statu vero hujusmodi tam tenebrosae miseriae non illuminatur ad ea numeranda, et distinguenda, nisi per ipsas accidentium varietates, accidentium dico sensibilium….”Google Scholar

⁸¹ William's concern with such Platonists has not gone unnoticed. Masnovo has argued that the philosophers whom William labels “Italici” and who held the eternity of the world were Platonizing members of the school of Chartres. See his Da Guglielmo D'Auvergne a Tommaso S. D'Aquino 2: 206–12 (as in n. 9 above). In my “The Identity of the ‘Italici’ in William of Auvergne's Discussion of the Eternity of the World,” Proceedings of the PMR Conference 15 (1990): 191–203, I pointed out the resemblance between William's definition of time and William of Conches's citation of Cicero's definition. Moreover, within a few chapters William goes on to reject the view of William of Conches and of Thierry of Chartres that likens the Holy Spirit to the soul of the world. See de Vaux, Notes et textes, 24–25, n. 4.Google Scholar

⁸² Alas, William was not satisfied with such arguments. He mentions that “hic autem est error, quem igne, et gladio lex omnis persequitur. Contra hunc igitur errorem animae humanae non solum rationibus, et probationibus, armari debent omnia genera hominum, sed ferro, et omni genere tormenti ad exterminandum ipsum, cum error ille, et vitam alteram, et gloriam, propter quam creatae sunt, auferat eisdem” (De universo Ia IIae, chap. 10, 819aA).Google Scholar