1 Macken, R., “Les diverses applications de la distinction intentionelle chez Henri de Gand,” Sprache und Erkenntnis im Mittelalter, ed. Beckmann, Jan P. et al. (Berlin, 1981), 769–76, here 769.Google Scholar

2 Ibid.Google Scholar

3 Ibid., 770, where Macken quotes Henry to that effect. “Baptizetur ergo ille modus medius et detur ei nomen, et si non competenter possit appellari differentia secundum intentionem, ut omnino sit differre intentione et ratione, detur ei aliud nomen” (Quodlibet X, q. 7 [1518 edition], fol. 418rQ).Google Scholar

4 Macken, , “Les diverses applications,” 770.Google Scholar

5 Ibid.Google Scholar

6 “Ubi intelligo quod omnis creatura differt in esse et in intellectu, quia habet esse distinctum ab essentia in natura rei, et intellectus ea capit distincta: et quod solus Deus differt in intellectu tantum, sub alia scilicet ratione apprehendendo eius essentiam, sub alia vero eius esse” (Summa 22.3 [Paris: Badius, 1520], fol. 132rE). See Caffarena, José Gómez, Ser participado y ser subsistente en la metafísica de Enrique de Gante (Rome, 1958), 90.Google Scholar

7 “Et sic quoddammodo re differunt essentia creaturae et esse eius” (Summa 27.1, fol. 162rN). Gómez Caffarena does not cite the rest of the sentence: “quodammodo substantia et relatio fundata in essentia substantiae, licet huiusmodi differentia respectu differentiae duorum absolutorum sit in ratione tantum,” which seems to undermine the claim that Henry was saying here that they are really distinct, because a distinction between a substance and a relation founded on its essence is, as we shall see, an intentional distinction according to Henry.Google Scholar

8 Caffarena, Gómez, Ser participado, 90, where Gómez Caffarena refers to Giles of Rome, who was a student of St. Thomas, probably in 1269–72.Google Scholar

9 See Ser participado, 90.Google Scholar

10 “La métaphysique étudie les essences d'abord a l'état d'universels et de possibles, et seulement en second lieu, à l'état de réalisations singulières…. Le physicien, au contraire, s'il s'interesse à l'homme, l'examine dans l'existence concrete (in esse naturae), nullement dans l'essence abstraite ni dans l'ètre propre à celle-ci (in esse intentionali et cognoscitiva).” Paulus, Jean, Henri de Gand: Essai sur les tendences de sa métaphysique (Paris, 1938), 210.Google Scholar

11 For example, at the metaphysical level the essence “man” is a single res, which is really distinct from another essence, such as “horse,” while at the physical level individual men, such as Socrates and Plato, and individual horses, such as Bucephalos and Citation, are really distinct.Google Scholar

12 See Caffarena, J. Gómez, “Cronologia de la ‘Suma’ de Enrique de Gante por relación a sus ‘Quodlibetos,”’ Gregorianum 38 (1957): 116–33, here 133.Google Scholar

13 “Hoc verum est in Deo, quia in Deo non intelligitur essentia tanquam aliquid subiacens ipsi esse, sed tanquam quod est ipsum esse, quia essentia Dei est ipsum esse eius, differens solum ratione ab ipso, quemadmodum cursus et currere” (Summa 27.1, fol. 161rG.)Google Scholar

14 “In creatura intelligitur essentia tanquam aliquid subiacens ipsi esse, quod de se per indifferentiam se habet ad esse et ad non esse in effectu; immo quod quantum ex se est, non habet nisi non esse” (ibid.).Google Scholar

15 “In creatura non possum dicere quod essentia sua est ipsum esse, non econverso” (ibid.).Google Scholar

16 “Vita eius re est ipsum vivere … differens solum ratione ab ipso vivere, licet differat intentione ab ipso esse” (ibid.)Google Scholar

17 Paulus, , Henri de Gand, 225 n. 3.Google Scholar

18 “Ens in creatura est essentia participans esse, sicut currens est substantia participans cursum, quo ad hoc quod cursus est extra naturam substantiae et esse est extra naturam essentiae” (Summa 27.1, fol. 161rG).Google Scholar

19 “Cursus est accidens reale absolutum in currente, esse autem non sic, sed solum ratione accidentis habet inquantum essentia creaturae in se, quantum est de se, non includit rationem esse” (ibid.)Google Scholar

20 “Esse non est res absoluta addita essentiae creaturae qua dicitur esse” (ibid.)Google Scholar

21 “Quaedam differunt secundum rationem tantum, ut definitio et definitum, et ista nullo modo sunt separabilia quia idipsum sunt in re et in intellectu indivisibiliter, et talia separari non possunt, nec secundum rem extra nec secundum intellectum, sicut neque idem potest separari a seipso” (ibid., fol. 161vM).Google Scholar

22 “Quaedam vero differunt intentione, ut diversae differentiae unius speciei, quae in eodem separari non possunt, quia cadunt in idipsum re, ut vegetativum sensitivum in bruto, sed in diversis separari, secundum quod in plantis est vegetativum sine sensitivo et in brutis sensitivum sine rationali” (ibid.).Google Scholar

23 “Quaedam vero differunt re, et hoc vel absoluta ex parte utriusque, vel relata saltern ex parte alterius” (ibid.).Google Scholar

24 “Aut enim relatio fundatur in natura et essentia rei, aut super aliquod accidens in re” (ibid.).Google Scholar

25 “Talem autem relationem important esse et vivere circa essentiam entis. Essentia enim entis … de se secundum conceptum mentis in qua habet rationem diminuti esse, est indifferens ad esse et non esse et ex se habens non esse in existentia” (ibid.). According to Henry the being that anything has in the mind of a knower is a diminished being or entity, which, as an accident of the knower, is really distinct from the being of the thing. On the origin of the term “diminished being,” see Maurer, Armand, “Ens Diminution: A Note on Its Origin and Meaning,” Mediaeval Studies 12 (1950): 216–22.Google Scholar

26 “Per hoc quod est terminus factionis divinae per se in propria natura sine omni addito reali absoluto habet quod sit creatum quoddam et factum a Deo et existens in actu” (Summa 27.1, fol. 161vM).Google Scholar

27 “Ratio qua dicitur facta vel creata vel ens fundatur in ipsa essentia ratione qua est terminus divinae operationis” (ibid.).Google Scholar

28 “Quod autem non convenit essentiae ex se, neque est aliquid in ea re diversum et absolutum, sed solum ex eo quod est terminus operationis cuiusdam” (ibid., fol. 161vN).Google Scholar

29 “Esse existentiae cuiuslibet creaturae non sit nisi esse quod est ad aliud se habere” (ibid.).Google Scholar

30 “Si absolvas a creatura comparationem ad aliud, subtrahis ei omnem rationem entis, et ita si intelligis in creatura esse absolutum, non intelligis esse creaturae sed esse Dei circa creaturam et falso” (ibid., fol. 162rN).Google Scholar

31 “Errori praedictorum prope sunt, licet non percipiant, illi qui dicunt quod esse in creaturis sit aliquid re diversum ab ipsa essentia creaturae” (Summa 29.1, fol. 171rF).Google Scholar

32 “Cum enim res illa de qua dicunt quod sit ipsum esse sit praeter essentiam rei, et non potest esse accidens verum et absolutum in re, quia tunc substantia non haberet esse nisi per suum accidens, cum tamen debet esse econverso, eo quod accidens non habet esse nisi per substantiam, quia accidentis esse est inesse, necesse ergo est earn esse substantiam” (ibid.).Google Scholar

33 “Cum non potest esse substantia alterius creaturae, quia substantia unius creaturae non dat esse alteri … necesse igitur habent ponere quod sit substantia creatoris” (ibid.).Google Scholar

34 “Quod omnino est impossible, quia ipsa non dat eis esse, communicando eis suum esse in naturae identitate, sicut Deus Pater communicat esse suum Filio” (ibid., fols. 171rF-171vF).Google Scholar

35 “Et non potest esse creatura cui esse divinum sic communicatur, sed solum creator Deus” (ibid., fol. 171vF).Google Scholar

36 See ibid.Google Scholar

37 “Dico differre intentione quaecumque de se formant diversos conceptus, quorum unus non includit omnino alterum, qui non sunt nisi eorum quae in diversis sunt diversa re, etsi in eodem sunt idipsum re” (Summa 27.1, fol. 162rO).Google Scholar

38 “Diversa enim re in diversis aut sunt diversa ut res extra in intellectum existentes et in eis quae existunt extra aut sunt diversa ut res existens in intellectu primo et deinde in re extra” (ibid.). The Latin here is, it seems to me, problematic. The ablative “intellectu” or the phrase “intra intellectum” instead of “extra in intellectum” might be possible improvements of the texts. Henry is, I think, contrasting those things that are diverse as existing in the intellect and as existing outside the intellect in reality with those that exist first in the intellect and subsequently in reality.Google Scholar

39 “Hujusmodi differentia aut est duorum omnino absolutorum aut alterius respectivi fundati super absolutum. Hoc secundo modo differunt in eodem essentia et esse eius actuale. Primo modo quidditas in creaturis differt intentione a re participante eam” (ibid.).Google Scholar

40 “Eorum conceptus diversi aut omnino sunt diversi aut sunt tantum diversi in parte, ita quod aliquid conceptus unius includitur in conceptu alterius” (ibid., fol. 162rP).Google Scholar

41 “Quia vivere in re vivente super conceptum ipsius esse nihil amplius continet in suo conceptu, sed praecise exprimit conceptum esse illius, ut scilicet in tali gradu” (ibid., fol. 163vP).Google Scholar

42 “Dico differe ratione sola quaecumque eadem re sunt et formant eundem conceptum, sed modo diverso, ut sunt definitio et definitum” (ibid., fol. 162vP).Google Scholar

43 “Dico quod essentia creaturae et esse eius comparatum ad ipsam, quantumcumque incidit in ipsam essentiam, intentione tamen differt ab illa quia conceptus quern format de se essentia, ut essentia est, nihil omnino includit de ratione esse, et ideo formaliter et abstractive unum eorum de altero non potest praedicari” (ibid.).Google Scholar

44 “Hic oportet ad propositae quaestionis declarationem … videre quae et qualis sit differentia secundum intentionem, et quia hoc dependet a notitia aliorum modorum differentiae, qui quidem sunt secundum rem et secundum rationem, ideo altius inchoando oportet videre quid hic appellatur res et quid intentio, ut ex hoc pateat quae sunt differentia re et quae intentione et quae tantum ratione” (Quodlibet 5.6 [Paris: Badius, 1518], fol. 161rI). Although the critical edition of Quodlibet 5 has been announced as in preparation, it has not yet appeared. Hence, one has to rely on the Badius edition of 1518, which has been photographically reproduced by the Bibliothèque S. J. (Louvain, 1961).Google Scholar

45 “Res hic appellatur non figmentum et ens secundum animam tantum, quod dicitur a reor, reris, neque respectus aliquis … sed quicquid est natura et essentia aliqua absoluta habens rationem exemplarem in Deo, nata existere in existentia operatione divina” (Quodlibet 5.6, fol. 161rK).Google Scholar

46 For Henry's explanation of the senses of thing and the relation of a thing to God as exemplar and efficient cause, see Summa 21.4, fols. 127rO–127vP. A thing in the sense in which “thing” is derived from “I think, you think,” is something that can exist or a possible thing, but not something that actually exists.Google Scholar

47 To someone in the Thomistic tradition it might seem strange to call matter and form “things,” but Henry followed Augustine who, as Paulus has pointed out, “discernait dans l'acte créateur deux opérations successives, dont l'une produit la matière à partir de rien, tandis que la seconde façonne cette matière au moyen des formes” (Henri de Gand [n. 10 above], 213). Thus, Henry maintained that God could produce matter as a separate thing.Google Scholar

48 “Unde re differunt quaecunque diversas naturas et essentias important secundum rem, sive fuerint simplicia, ut materia et forma, sive composita, ut homo et asinus” (Quodlibet 5.6, fol. 161rK).Google Scholar

49 “Re vero sunt eadem, quaecunque eandem rem sive simplicem sive compositam important, nec unum eorum aliquid rei super alterum ponit” (ibid.).Google Scholar

50 “Definitio et definitum, et partes definitionis inter se et cum definite, et similiter res absoluta et respectus fundatus super ipsam. Nullus enim respectus aliquid rei ponit praeter rem eius super quod fundatur” (ibid.).Google Scholar

51 “Res … est fundamentum intentionum et rationum. Super idem enim re fundantur intentiones et rationes diversae” (ibid.).Google Scholar

52 “Intentio autem hic appellatur non id quod dicitur intentio secunda, qualia sunt ista: individuum, genus, species, proprium, accidens, definitio, definitum, et talia quae dicuntur intentiones non nisi quia opus intellectus sunt” (ibid., fol. 161rL).Google Scholar

53 “Cuiusmodi sunt homo, asinus, rationale, irrationale, etc., quae significant id quod universale est. Quod quia res est et forma naturalis respectu secundarum intentionum, dicuntur res, et nomina eorum nomina rerum. Respectu vero individuorum quae vere res sunt et dicuntur, quia sunt opus naturae, ut Socrates et Brunellus, dicuntur intentiones, quia quodammodo sunt ab opere intellectus” (ibid.).Google Scholar

54 “Dicuntur primae intentiones propter alias intentiones secundas” (ibid.).Google Scholar

55 “Sed appellatur hic intentio aliquid pertinens realiter ad simplicitatem essentiae alicuius, natum precise concipi absque aliquo alio a quo non differt re absoluta, quod similiter pertinet ad eandem. Unde dicitur intentio quasi intus tentio, eo quod mens conceptu suo in aliquid quod est in re aliqua determinate tendit, et non in aliquid aliud quod est aliquid eiusdem rei, et sic super idem in re per intellectum, cuius est dividere ea quae sunt idem in re, formentur diversi conceptus, ut de diversis penes conceptum mentis, eisdem autem in re” (ibid.).Google Scholar

56 “Aliquando sic formantur conceptus diversi, ut neutrum eorum in suo conceptu alterum includat, ut sunt conceptus diversarum differentiarum quae concurrunt in eodem, sicut sunt in homine rationale, sensibile, vegetabile, inquantum differentiae sunt” (ibid.).Google Scholar

57 “Et similiter conceptus generis et differentiae quae constituunt simplicem speciem, sicut sunt animal et rationale” (ibid., fol. 161rI-161vI).Google Scholar

58 “Quia conceptus unius intentionis includit alterum, sed non econverso” (ibid., fol. 161vI).Google Scholar

59 “Conceptus speciei conceptum generis et differentiae, non autem econverso” (ibid.).Google Scholar

60 “Conceptus vivere in creaturis conceptum esse, non econverso” (ibid.).Google Scholar

61 “Conceptus suppositi sicut hominis conceptum naturae ut humanitatis, non autem econverso” (ibid.).Google Scholar

62 “Conceptus respectus sicut entis conceptum essentiae, non econverso” (ibid.).Google Scholar

63 “Id quod alterum continet non differt intentione ab illo quod continetur nisi ratione alterius partis contentae in significato eiusdem” (ibid.).Google Scholar

64 “In istis quattuor modis id quod alterum continet non differt intentione ab illo quod ab eo continetur, nisi ratione alterius partis contentae in significato eiusdem. Ita quod ista duo proprie dicuntur differre intentione, sicut contingit in praedictis duobus modis. In istis autem quattuor ultimis modis ipsum totum quod alterum continet non proprie dicitur intentio, neque proprie dicitur differre intentione ab eo quod est sicut pars eius, nisi quatenus includit in se aliquid aliud cum quo in toto illo ponit aliquae rationem compositionis, quod si secundum se concipiatur proprie debet dici intentio” (ibid.).Google Scholar

65 “Ratio autem hic non appellatur vis quaedam cognitiva substantiae intellectualis a qua anima nostra dicitur rationalis, neque etiam opus ipsius rationis, secundum quod argumentum dicitur ratio rei dubiae faciens fidem, i.e., certitudinem” (ibid., fol. 162vM).Google Scholar

66 “Modus aliquis circa rem, sub quo nata est concipi determinate absque eo quod concipiatur sub alio, sub quo similiter nata est concipi, et hoc sine omni eius differentia re vel intentione, ita quod idem re et intentione conceptum diversis modis concipiendi dicitur differre secundum rationem inquantum concipitur uno illorum modorum et non alio, sicut patet in conceptione definitionis et definiti et in diversitate divinorum attributorum” (ibid., fol. 161vM).Google Scholar

67 “Diversitas intentionum non potest esse nisi inter illa quae uniuntur in eodem secundum rem ita quod conceptus unius penitus excludit conceptum alterius, et econverso … vel ita quod aliquid quod est in conceptu unius excluditur extra illud quod est in conceptu alterius” (ibid., fol. 161vN).Google Scholar

68 “Quaecumque sunt alia necessario ponunt aliquam compositionem in eo in quo sunt unum; relatio autem et essentia in Deo nullum penitus compositionis facere possunt, neque cadit aliquid in conceptu unius eorum quod non cadit in conceptu alterius. Idcirco in Deo essentia et relatio nullo modo differunt secundum intentionem, sed solum secundum rationem, hoc est secundum diversum modum concipiendi aliquid, scilicet secundum rationes diversas praedicamenti substantiae et ad aliquid, quae circa idem cadunt absque omni compositione et diversitate rei, sine qua non potest esse diversitas intentionum, ut dictum est” (ibid.).Google Scholar

69 “In tota universitate creaturae non sunt nisi tria genera rerum, videlicet, substantia, qualitas, quantitas, quae … in hoc inter se conveniunt quod significant rem quae est natura et essentia aliqua cui convenit esse et differunt a re increata quia illa est natura et essentia quae est ipsum esse” (ibid., fol. 161vO).Google Scholar

70 “Ad unum praedicamenti relationis habent reduci … non habent in se aliam rem significatam quam sit res praedicamenti absoluti” (ibid.).Google Scholar

71 In Summa 28 and 29, Henry argues for the simplicity of God by removing from him every form of composition from other things and with other things. While many of the forms of composition that he removes from the divine essence involve merely intentional distinctions, others such as the composition from form and matter and composition with accidents involve real distinctions in Henry's sense.Google Scholar

72 See, for example, Henry, , Summa 21.3, fol. 126rF; 25.1, fols. 147rB and 148rH; 27.1, fol. 148vR, and 28.4, fol. 168rX.Google Scholar

73 On the kinds of conceptual distinctions see Owen, Joseph, An Elementary Christian Metaphysics (Milwaukee, 1963), 37–38 n. 17.Google Scholar

74 See “Henry of Ghent's Metaphysical Argument for the Existence of God,” The Modern Schoolman 83 (2005): 19–38.Google Scholar

75 Hume, David, An Enquiry concerning Human Understanding XII, 3, 2^nd ed. (Oxford, 1966), 164.Google Scholar

76 (New York, 1957), 489.Google Scholar

77 Ibid.Google Scholar

78 See my “Bradley and Lonergan's Relativist,” Philosophy and Theology 5 (1990): 125–36, where I contrasted Lonergan's understanding of distinctions with a Hegelian understanding of distinctions, such as is found in F. H. Bradley, and showed how very divergent views of reality emerge because of them.Google Scholar

79 See above nn. 8 and 9.Google Scholar