Hostname: page-component-586b7cd67f-t7czq Total loading time: 0 Render date: 2024-11-24T22:43:35.889Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

The Landscape of Węgajty Theatre

Published online by Cambridge University Press:  01 November 2021

JUSTYNA BIERNAT
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

The alternative culture in Poland formed between the late 1970s and the second half of the 1990s. In this period many artists were moving from cities into the countryside in order to find space for independent and experimental art. Among these new settlers were Erdmute and Wacław Sobaszek, who made their home in a small rural settlement of Węgajty in the 1980s. The Sobaszeks converted an abandoned farm into a stage and soon their undertaking became one of the most prominent alternative theatres in Poland. This article explores intersections of the Sobaszeks's art and rural landscape through the lens of humanistic geography, anthropology and philosophy. The purpose of the article is to reveal a deep attachment of the artists to local, rural space and to examine how it shapes their performances and community building. In the article, the Węgajty Theatre is recognized as ‘landscape theatre’, a term which attempts to emphasize a bond between the theatre and the natural environment.

Type
Article
Information
Theatre Research International , Volume 46 , Issue 3 , October 2021 , pp. 303 - 321
Copyright
Copyright © International Federation for Theatre Research 2021

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

Footnotes

This article is an outcome of research financed from the resources of the National Science Centre, application no. 2017/26/E/HS2/00357.

References

Notes

2 Dudzik, Wojciech, ‘O teatrze alternatywnym’, Konteksty: Polska Sztuka Ludowa, 2 (1995), pp. 74–5Google Scholar, here p. 74.

3 Stańczyk, Xawery, Macie swoją kulturę: Kultura alternatywna w Polsce 1978–1996 (Warsaw: Narodowe Centrum Kultury, 2018), p. 15Google Scholar.

4 Cioffi, Kathleen, Alternative Theatre in Poland, 1954–1989 (London: Routlege, 1996), p. 1Google Scholar.

5 Shank, Theodore, American Alternative Theatre (London: The Macmillan Press, 1982), p. 1CrossRefGoogle Scholar.

6 Schechner, Richard, ‘6 Axioms for Environmental Theatre’, TDR, 12, 3 (Spring 1968), pp. 41–64Google Scholar, here p. 50.

7 Ibid. Emphasis in original.

8 Ibid., p. 92.

9 Ibid.

10 Stańczyk, Macie swoją kulturę, p. 277.

11 Ibid.; Laskowska-Otwinowska, Justyna, ‘Działalność społeczna “nowoosadników” na wsi polskiej’, Wieś i Rolnictwo, 4 (2008), pp. 137–54Google Scholar.

12 Stańczyk, Macie swoją kulturę, p. 186.

13 Ibid.

14 Nyczek, Tadeusz, ‘Studencki, alternatywny, otwarty: Rzecz o teatrze’, in Chudziński, Edward, ed., Kultura studencka: zjawisko, twórcy, instytucje (Kraków: Fundacja STU, 2011), pp. 75–102Google Scholar, here p. 96.

15 The context of Romantic tradition: Gerould, Daniel, ‘Jerzy Grotowski's Theatrical and Paratheatrical Activities as Cosmic Drama: Roots and Continuities in the Polish Romantic Tradition’, World Literature Today, 54, 3 (Summer 1980), pp. 381–3CrossRefGoogle Scholar; Allain, Paul, ‘Polish Theatre: Romanticism Fades’, in Allain, Gardzienice: Polish Theatre in Transition (London: Routledge, 2005), pp. 7–18CrossRefGoogle Scholar.

16 Leszek Kolankiewicz, ‘Teatr zarażony etnologią’, Konteksty: Polska Sztuka Ludowa, 3–4 (1991), pp. 12–22.

17 Udalska, Eleonora, ‘Polish Theatre after 1989’, Canadian Slavonic Papers/Revue canadienne des slavistes, 39, 1–2 (March–June 1997), pp. 167–79CrossRefGoogle Scholar, here p. 171.

18 Magdalena Jasińska, ‘Teatr Wiejski Węgajty jako teatr antropologiczny’, in Artur Duda, Emilia Adamiszyn and Bartłomiej Oleszek, eds., Polski teatr alternatywny po 1989 roku z perspektywy Akademickich/Alternatywnych Spotkań Teatralnych KLAMRA (Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012), pp. 219–36, here p. 225.

19 See https://grotowski.net/en/encyclopedia/active-culture (accessed 3 March 2021); Leszek Kolankiewicz, Na drodze do kultury czynnej: O działalności Instytutu Grotowskiego Teatr Laboratorium w latach 1970–1977 (Wrocław: Instytut Aktora – Teatr Laboratorium, 1978), pp. 1–121.

20 Grotowski, Jerzy, ‘Holiday: The Day That Is Holy’, TDR: A Journal of Performance Studies, 17, 2 (June 1973), pp. 113–35Google Scholar, here p. 134.

21 Stańczyk, Macie swoją kulturę, p. 207.

22 Wacław Sobaszek, ‘W stronę tradycji żywej’, Teatr, 1 (1997), pp. 40–2, here p. 40.

23 Włodzimierz Staniewski, interview with Małgorzata Dziewulska, ‘Goście Starego Teatru: Spotkanie jedenaste’, Teatr, 12 (1994), pp. 8–14, here p. 10.

24 Wacław Sobaszek, interview with Magdalena Hasiuk, 14 December 2018, Węgajty Theatre Archive.

25 Tadeusz Kornaś, Ekologia teatru, at www.encyklopediateatru.pl/hasla/58/ekologia-teatru (accessed 3 March 2021).

26 Tim Ingold, The Perception of the Environment: Essays on Livelihood, Dwelling and Skill (London: Routledge, 2000), p. 189.

27 Ibid.

28 Barbara Adam, Timescapes of Modernity: The Environment and Invisible Hazards (London: Routledge, 1998), p. 54.

29 Ingold, The Perception of the Environment, p. 189.

30 Krzysztof Gedroyć, Ryszard Michalski, Wacław Sobaszek and Ewa Wołoczko, ‘Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza “Pracownia”’, in Ewa Dawidejt-Jastrzębska, ed., Parateatr II: Sztuka otwarta (Wrocław: Ośrodek Teatru Otwartego Kalambur, 1982), pp. 62–72, here p. 62.

31 Ewa Wołoczko, ‘Podróż do domu’, in Ewa Wołoczko and Wacław Sobaszek, eds., ‘Materiały o Pracowni: sierpień 1978–marzec 1980’, typescript, Węgajty Theatre Archive, pp. 39–41, here p. 40.

32 Ingold, The Perception of the Environment, p. 23.

33 Ibid.

34 Arnold Berleant, The Aesthetics of Environment (Philadephia: Temple University Press, 1992), p. 27.

35 Beata Frydryczak, Krajobraz: Od estetyki the picturesque do doświadczenia topograficznego (Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2013), p. 149.

36 Berleant, The Aesthetics of Environment, p. 169.

37 Ibid.

38 Wacław Sobaszek, Spiski życiowe (Węgajty: Stowarzyszenie Teatr Węgajty, 2020), p. 238.

39 Berleant, The Aesthetics of Environment, p. 171.

40 Dorota Angutek, Kulturowe wymiary krajobrazu. Antropologiczne stadium recepcji przyrody na prowincji: od teorii do empirii (Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2013), p. 16.

41 Ibid., p. 19.

42 Ingold, The Perception of the Environment, p. 189.

43 Carl Ortwin Sauer, ‘The Morphology of Landscape’ (1925), in Land and Life: A Selection from the Writings of Carl Ortwin Sauer, ed. John Leighly (Berkeley: University of California Press, 1963), pp. 315–35, here p. 300.

44 Stańczyk, Macie swoją kulturę, p. 283.

45 Justyna Laskowska-Otwinowska, Globalne przepływy kulturowe, a obecność nowoosadników na wsi polskiej (Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, 2008), p. 65.

46 For a more detailed history of post-war Poland see Jan Ciechanowski, Robert Frank Leslie, Zbigniew Pelczynski and Antony Polonsky, ‘Post-war Poland’, in Robert Frank Leslie, ed., The History of Poland since 1963 (Cambridge: Cambridge University Press, 1980), pp. 280–98, here p. 285.

47 Izabela Lewandowska, Trudne dziedzictwo ziemi: Warmia i Mazury 1945–1989 (Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 2012), p. 10.

48 Ibid., p. 10.

49 Andrzej Sakson, ‘Changes in Social Ties in Warmia and Mazuria’, Polish Western Affairs/La Pologne et les affaires occidentales, 30, 2 (1989), pp. 149–52, here p. 149.

50 Tadeusz Kornaś, Schola Teatru Węgajty: Dramat liturgiczny (Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC, 2012) p. 194.

51 Katarzyna Kułakowska, ‘Erdmute Sobaszek, Prusaczka z krainy Rachmanów: Rzecz o współzałożycielce i aktorce Teatru Węgajty’, in Beata Walęciuk-Dejneka, ed., Polki za granicą, cudzoziemki w Polsce: Literackie i pozaliterackie obrazy doświadczeń życiowych (Kraków-Siedlce: Aureus and Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 2020), pp. 61–71, here p. 62.

52 Małgorzata Szejnert, ‘Na Gościńcu’, Gazeta Wyborcza, 12 (1994), p. 15.

53 Kułakowska, ‘Erdmute Sobaszek’, p. 65.

54 Erdmute and Wacław Sobaszek, interview with Zofia Dworakowska, ‘Rozmowa 05’, in Aldona Jawłowska and Zofia Dworakowska, eds., Wolność w stanie zniewolenia: Rozmowy o polskiej kontrkulturze (Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008), p. 248.

55 Tadeusz Nyczek, Pełnym głosem: Teatr studencki w Polsce 1970–1975 (Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1980), p. 37.

56 Kornaś, Schola Teatru Węgajty, p. 194.

57 Ibid.

58 Schechner, ‘6 Axioms for Environmental Theatre’, p. 50.

59 Shank, American Alternative Theatre, p. 92.

60 ‘Statut Stowarzyszenia Węgajty’, Węgajty Theatre Archive, 1990, p. 1.

61 Ibid., p. 2.

62 Aldona Jawłowska, Więcej niż teatr (Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988).

63 Marcin Kołodziejczyk, ‘Stada kłobuków’, Polityka, 45, 4 (November 2014), pp. 68–70, here p. 68.

64 Wacław Sobaszek, interview with Magdalena Hasiuk.

65 Kołodziejczyk, ‘Stada kłobuków’, p. 68.

66 Barbara Fatyga, Magdalena Dudkiewicz and Paweł Tomanek, Kultura pod chmurnym niebem: Dynamiczna diagnoza stanu kultury województwa warmińsko-mazurskiego. Raport i rekomendacje praktyczne (Olsztyn–Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012), p. 146.

67 Paulina Andruczyk, Barter jako narzędzie pracy animatorów kultury na podstawie działalności Nordisk Teaterlaboratorium Odin Teatret oraz wybranych ośrodków teatralnych w Polsce Teatru Remus i Teatru Węgajty MA Thesis (Warsaw: Uniwersytet Warszawski, 2015), p. 6.

68 Eugenio Barba, Beyond the Floating Islands (New York: Performing Arts Journal Publications, 1986), p. 193.

69 Ibid.

70 Christopher Tilley, A Phenomenology of Landscape: Place, Paths and Monuments (Oxford: Berg Publishers, 1994), p. 22.

71 Ibid., p. 26.

72 Sobaszek, Spiski życiowe, p. 77.

73 Arnold Berleant, Art and Engagement (Philadelphia: Temple University Press, 1991), p. 62.

74 Frederick Charles Inglis, ‘Nation and Community: A Landscape and Its Morality’, Sociological Review, 25, 3 (August 1977), pp. 489–514, here p. 489.

75 Joanne Tompkins, ‘The “Place” and Practice of Site-Specific Theatre and Performance’, in Anna Birch and Joanne Tompkins, eds., Performing Site-Specific Theatres: Politics, Place, Practice (London: The Macmillan Press, 2012), pp. 1–20, here p. 1.

76 Mike Pearson and Michael Shanks, Theatre/Archaeology (London: Routlege, 2001), p. 23.

77 Ibid.

78 Siegfried Lenz, ‘Muzeum ziemi ojczystej’, in Hubert Orłowski and Rafał Żytyniec, eds., Prusy Wschodnie: Wspólnota wyobrażona (Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2019), pp. 246–54, here p. 251.

79 Mateusz Salwa, ‘Krajobraz jako doświadczenie estetyczne’, in Beata Frydryczak and Mieszek Ciesielski, eds., Krajobraz kulturowy (Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2014), pp. 43–54, here p. 44.

80 Joanna Tomanek, interview with Justyna Biernat, 22 July 2018, Węgajty Theatre Archive.

81 Boleslaw Schmidt, Ład przestrzeni (Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998), p. 9.

82 Yi-Fu Tuan, Topophilia: A Study of Environmental Perception, Attitudes, and Values (New York: Columbia University Press, 1974), p. 93.

83 These phrases come from the Anthem of East Prussia (Ostpreuβenlied), which was written before 1945, i.e. before the incorporation of the Warmian lands into Poland.

84 Juliusz Tyszka, ‘Polish Alternative Theatres during the Period of Transition, 1989–94’, New Theatre Quarterly, 12, 45 (February 1996), pp. 71–88; Magdalena Gołaczyńska, ‘The Alternative Theatre in Poland since 1989’, New Theatre Quarterly, 17, 2 (May 2001), pp. 186–94.

85 Edwin Bendyk, ‘Kwitnąca kultura pogranicza’, Polityka, 28 August 2012, p. 72.

86 Sobaszek, Spiski życiowe, p. 32.

87 Wacław Sobaszek, ‘To trochę donkiszoteria: Interview with Magda Grudzińska’, Didaskalia, 2 (1997), pp. 21–34, here p. 31.

88 Yi-fu Tuan, ‘Surface Phenomena and Aesthetic Experience’, Annals of the Association of American Geographers, 79, 2 (June 1989), pp. 233–41, here p. 239.

89 Grotowski, Jerzy, Wiewiorowski, T. K. and Morris, Kelly, ‘Towards the Poor Theatre,’ The Tulane Drama Review, 11, 3 (Spring, 1967), pp. 60–65CrossRefGoogle Scholar; here p. 63.

90 Gedroyć et al., ‘Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza “Pracownia”’, p. 62.

91 Sobaszek, Spiski życiowe, p. 21.

92 Jasińska, ‘Teatr Wiejski Węgajty jako teatr antropologiczny’, p. 223.