Published online by Cambridge University Press: 22 April 2010
In his speech of throne of October 17, 1825, the Dutch king William I expressed his concerns on the extremely loss-making Dutch colonial enterprise of that moment. The aftermath of the closing down of the Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) in the 1790s and the transfer of the company's indebtedness to the state, threatened to bring about the loss of the Dutch first-rate position on the international colonial forum. Moreover, the fiasco of the so-called liberal interlude of the enlightened Governor-General G. van der Capellen and his often frivolous politics in Java during the period 1816–1826, deeply disillusioned the king. Therefore, William officially announced the appointment of a commissioner-general, a representative provided with extraordinary power and authority who was only supposed to give account direcdy to the king himself. He also informed the States General of the appointment of the governor of the province of SouthBrabant in the Southern Netherlands Leonard du Bus de Gisignies as his commissioner-general on August 10 of the same year.
2 de Waal, E., Nederlands-Indië in de Staten-Generaal sedert de grondwet van 1814: eene bijdrage tot de geschiedenis der koloniale politiek in Nederland I (The Hague 1860) 159Google Scholar.
3 On Van der Capellen and his government on Java: Stevens, Th., Van der Capellen 's Koloniale Ambitie op Java: Economisch Beleid in een Stagnerende Conjunctuur (1816–1826) (Amsterdam 1982) 216–230.Google Scholar An older, but still useful book: Ottow, S.J. ed., De Oorspnmg van de ConservatieveRichting: Het Kolonisatierapport-Van der Capellen (Utrecht 1937)Google Scholar; and Rengers, D.W. van Welderen, The Failure of a Liberal Colonial Policy: Netherlands East Indies 1816–1830 (The Hague 1947)CrossRefGoogle Scholar.
4 Doornik, J.E., Vrijmoedige Gedachten over Neerlands Indieen over de Regeeringvan den Gouverneur Generaal Van der Capellen I–II (Amsterdam 1827)Google Scholar.
5 Waal, De, Nederlands-Indie, 186–194Google Scholar.
6 William I to Elout, General State Archive The Hague (ARA), Staatssecretarie, 2245, letter number 112 of June 4, 1825.
7 Royal order of 25 June 1825, ARA, Staatssecretarie, 2260.
8 Copies of the royal orders 79 and 80 of September 1825: ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 80.
9 ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 80, royal order ‘79’ article ‘49’
10 ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 80, royal order ‘80’ article ‘1’ and ‘2’
11 Scalliet, M.O. ed., Antoine Payen, peintre des Indes Orientates: vie et ecrits du XIXe siecle (1792–1853) (Leyden 1995) 488–490Google Scholar.
12 These pamphlets can be found in: ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 84. A draft can be found under number 85, a first draft by Du Bus in French can be found under number 80.
13 General information on these historical events: Blom, J.C.H. and Lamberts, E. eds, History of the Low Countries (Oxford 1999) 297–310Google Scholar.
14 On the Kultuurstelsel and the Dutch colonial policy from the early nineteenth century on: Fasseur, C., Kultuurstelsel en Koloniale Baten: De Nederlandse Exploitatie van Java 1840–1860 (Leyden 1978),Google Scholar translated in English: The Politics of Colonial Exploitation: Java, the Dutch and the Cultivation System (Ithaca, NY 1992)Google Scholar; dejong, J., Van Batigslot naarereschuld: De Discussie over de Financiele Verhouding tussen Nederland en Indie en de Hervorming van de Nederlandse Koloniale Politiek 1860–1900 (The Hague 1989)Google Scholar.
15 Doel, H.W. van den, Het Rijk van Insulinde: Opkomslen Ondergang van een Nederlandse Kolonie (Amsterdam 1996) 48Google Scholar.
16 Fasseur, C., De Indologen: Ambtenarm voor de Oost, 1825–1950 (Amsterdam 1993) 51Google Scholar.
17 The painting of Navez belongs to the Rijksmuseum in Amsterdam, but is permanendy exhibited to the museum Bronbeek in Arnhem. A twin portrait by Navez belongs to the community of Malle.
18 Louw, P.J.F. and Klerck, E.S. de, Dejava-Oorlog van 1825–1830 I (Batavia/The Hague 1894–1909) 148–149Google Scholar.
19 Hogendorp, H. van ed., Willem van Hogendorp in Nederlands-Indie (The Hague 1913) 9Google Scholar.
20 Du Bus to H.M. de Kock 15–07–1826, General State Archive Brussels (ARAB), Family Archive de Renesse-Breidbach, 46.
21 Du Bus to Melville van Carnbee 16–01–1829, ARAB, Family Archive de Renesse-Breidbach, 45.
22 Olivier, J., Land-enZeetogten in Nederland's Indië, 1817–1826 III (Amsterdam 1827–1830) 395Google Scholar.
23 Eysinga, P.P. Roorda van, Handboek der Land en Volkenkunde, Geschied, Taal, Aardrijks, en Staatkunde van Nederlands-Indië III (Amsterdam 1842) 219Google Scholar.
24 Scalliet, ed., Antoine Payen, 495.Google Scholar
25 Hogendorp, H. van ed., Willem van Hogendorp, 181.Google Scholar
26 A transcription of this pamphlet: Louw, P.J.F. and Klerck, E.S. de, De Java-Oorlog I, 278Google Scholar. A first draft of this pamphlet: ARAB, Family Archive de Renesse-Breidbach, 51.
27 van Hogendorp, G.K., De Scheiding van Holland en Belgie (The Hague 1830)Google Scholar.
28 van Kampen, N.G., Geschiedenis derNederlanders Buiten Europa I, II and III (Haarlem 1853) 636Google Scholar.
29 van Hogendorp, H., Willem van Hogendorp, 8Google Scholar.
30 ARA, Archief van het Ministerie van Kolonien, 4186, 122: note of August 2, 1825.
31 On William's ‘union intime et compléte’-politics see the above-mentioned work of Blom and Lamberts or: Tamse, C.A. and Witte, E. eds, Staats- en Natievorming in Willem I's koninkrijk (1815–1830) (Brussels 1992)Google Scholar. A fully elaborated study on these politics from an economic perspective: the older but still useful work of Dumoulin, R., Guillaume lex el la transformation economique des Provinces Beiges (1815–1830) (Liege 1938)Google Scholar.
32 These figures can be found in Suykens, F. et al., Antwerp: A Port for all Seasons (Antwerp 1986) 296–309Google Scholar.
33 On the expansion of the Belgian textile industry during the period 1815–1830: Coppe-jans-Desmet, H., De Overzeese Expansie van de Belgische Katoenindustrie: Van het Afsluiten van de Nederlandse Koloniale Machl, tothel Uitbreken van de Amerikaanse Secessieoorlog (Brussels 1965)Google Scholar On the ‘Société Générale’, established in 1822: Buyst, E., Cassiers, I., Smedt, H. Houtman-de et al. eds, De Generale Bank, 1822–1997 (Tielt 1997)Google Scholar.
34 On the military aspect of the Belgian input in the Dutch colonial enterprise: Bossen-broek, M., Volk voor Indië: De Werving van Europese Militairen voor de Nederlandse KolonialeDiensl: 1814–1909 (Amsterdam 1992) 19–82Google Scholar;Anciaux, L., La participation des Beiges à I ‘oeuvre coloniale des Hollandais aux Indes Orientates (Brussels 1955) 96–153 andGoogle Scholar Ch. Terlinden, , Histoire militaire des Beiges (Brussels 1966) 281–301Google Scholar.
35 On Du Bus’ biography: De Prins, B., Leonard Du Bus du Gisignies, 49–202Google Scholar.
36 Beterams, F.G.C., The high-society belgo-luxembourgeoise au debut du gouvernement de Guillaume Ier, roi des Pays-Bas (Wetteren 1973)Google Scholar V-XVI and 214.
37 De Waal, Nederlands-Indie, 22–23: ‘De koning bij uitsluiting het opperbestuur over de volksplantingen en bezittingen van het rijk in ander e werelddelen heeft’.
38 ARA, Kabinet des Konings, 6545 and 6548.
39 ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 9–11.
40 Wijck, H. van der, De Nederlandse Oost-Indische Bezittingen onder het Bestuur van den Kommissa-ris-Generaal Du Bus de Gisignies (1826–1830) (The Hague 1866)Google Scholar.
41 Coolhaas, W.Ph., Het Regeeringsreglement van 1827: Het Werk van 1818aan deErvaring Getoetst (Utrecht 1936)Google Scholar; Boerma, J. J. Westendorp ed., Briefwisseling tussen f. van den Bosch en f.C. Baud, 1829–1832 en 1834–1836 (Utrecht 1956)Google Scholar.
42 Serrière, G. de, ‘Levensschets van L.PJ. Du Bus de Gisignies’, Tijdschrift voorStaathuishoud-kunde en Statistiek door Mr. B.W.A.E. Sloet tot Oldhuis VII (1852) 43Google Scholar.
43 A written copy of the report: ARA, Archief van het Ministerie van Kolonien, 3199. By order of the Second Chamber of the Dutch States-General of December 23, 1850, the report has been printed. A copy can be found in ARA, Family Archive Du Bus de Gisignies, 529. The report is also edited in a scientific publication: Parvé, D.C. Steyn, Het Koloniaal Monopoliestelsel Getoetst aan Geschiedenis en Staalhuishoudkunde (The Hague 1850–1851)Google Scholar.
44 Wyck, Van der, De Nederlandse Oost-Indische Bezittingen, 53Google Scholar.
45 The pamphlet can be found in ARA, Family Archive Du Bus d e Gisignies, 529.
46 Leclercq, J., Le Congo peut devenir notrefava (Brussels 1897)Google Scholar.
47 de Lahure, A., Souvenirs des Indes Orientates (Brussels 1880) 211Google Scholar.
48 For example: Duchesne, A., L'expansion mondiale de la Belgique sous le règne de Léopold II (Brussels 1949) 18–53Google Scholar; and: Stengers, J., ‘Léopold II et le modèle colonial hollandais’, Tijdschrift voor Geschiedenis 90 (1977) 46–71Google Scholar.