1 ‘What is a diary? [/] I studied the genre for more than a dozen years before it occurred to me to define it. I know very well what a diary is! [...] There is no set form, no required content. You have a free hand. The word ‘diary’ is itself straightforward’ ( Lejeune, P., ‘Composing a diary’, transi. Durnin, K., in Popkin, J. D. and Rak, J. (ed.), On Diary (Honolulu HI 2009) 168)Google Scholar.

2 The terms ‘private diary’ and ‘journal’ are used here interchangeably. Both these terms are employed in Abrams’ Glossary of Literary Terms in order to describe the same kind of text. In contrast, R. Fothergill prefers, along with ‘journal’, the term ‘personal diary’ and A. Aronson uses just the term ‘diary’, while W. Matthews is probably the only one who makes a distinction between ‘diary’ and ‘journal’. See Abrams, M. H., Glossary of Literary Terms, 7th edn (Fort Worth TX 1999) 22 Google Scholar; Fothergill, R., Private Chronicles. A Study of English Diaries (London 1974)Google Scholar; Aronson, A., Studies in Twentieth-century Diaries. The Concealed Self (Lewiston NY 1991)Google Scholar; Matthews, W., ‘The diary: a neglected genre’, The Sewanee Review 85 (1977) 286-8Google Scholar.

3 See, for example, Lejeune, P. and Bogaert, C., Le Journal intime. Histoire et anthologie (Paris 2006), Simonet-Tenant, F., Le Journal intime. Genre littéraire et écriture ordinaire, 2nd edn (Paris 2004) and Marty, E., L’écriture du jour. Le Journal d’André Gide (Paris 1985)Google Scholar. The reason for focusing on French theoretical and critical texts about the private diary is that in the French-speaking world there has been a constant interest in the individual and distinct character of the genre, as opposed to the general interest in the similarities of the various forms of life-writing that dominates the recent English literature on the subject. See, for example, Marcus, L., Autolbiographical Discourses. Criticism, Theory, Practice (Manchester 1994)Google Scholar, Eakin, P. J., How Our Lives Become Stories. Making Selves (Ithaca NY 1999)Google Scholar, Martinson, D., In the Presence of Audience. The Self in Diaries and Fiction (Columbus OH 2003)Google Scholar.

4 Contrary to the case of diarists such as Samuel Pepys, Henri Frederic Amiel or Anne Frank, there is no Greek diarist who is best known for his or her diary. Apart from the journals of Ion Dragoumis, Seferis and Theotokas that are discussed here, the private diaries of Stephanos Koumanoudis, Philippos Dragoumis and Georgios Drosinis have also been published, but the first two are relatively short, and Drosinis’ Ημερολόγια cover only a small proportion of the diarist’s life. See Koumanoudis, S., Ημερολόγιον 1845-1867, ed. Koumanoudis, S. N. and Matthaiou, A. (Athens 1990)Google Scholar, Dragoumis, P., Ημερολόγιο. Αλεξάνδρεια 1916, ed. Ioannou, G. I. (Ioannina 1984) and Drosinis, G., Ημερολόγια, ed. Papakostas, G. (Athens 2003)Google Scholar. There are many more ‘public diaries’ and few ‘partial diaries’ that have been also published in Greek. For the use of the term ‘partial diary’ see Lejeune, P., ‘How do diaries end?’, Biography, 24.1 (Winter 2001) 101 Google Scholar; for ‘public diaries’ see below.

5 See Veremis, T. and Koliopoulos, G., Έισαγωγικό σημείωμα’ in Dragoumis, I., Φύλλα ημερολογίου A’ (1908-1912), ed. Veremis, Th. and Koliopoulos, G., 2nd edn (Athens 1988) v–viii Google Scholar and Savvidis, G. P., ‘To λειψό ημερολόγιο ενός ακέραιου άντρα’ [review of Theotokas’ private diary], in his Καστανόχωμα (Athens 1989) 161 Google Scholar. Concerning the emphasis on the self as an attribute of the private diary see the discussion about intimacy below.

6 See Contoyanni, V., ‘Georges Séféris et son journal’, unpublished doctoral thesis, Paris IV-Sorbonne, Université de Paris, 1983, 160-1Google Scholar and Samouil, A., О βυθός του καθρέψτη. О André Gide και η ημερολογιακή μυθοπλασία στην Ελλάδα (Iraklion 1998) 254–6Google Scholar. The diversity of its content has often been considered one of the journal’s main characteristics; see, for example, Braud, M., La Forme des jours. Pour une poétique du journal personnel (Paris 2006) 182–206 Google Scholar and Didier, B., Le Journal intime, 3rd edn (Paris 2002) 11–18 and 187-93Google Scholar.

7 See Karaoglou, C. L. and Deligiannaki, N., Βφλιογραφία Γιώργου Θεοτοκά 1974-2002 (Thessaloniki 2004) 50 Google Scholar. Regarding the political or ‘external’ aspects of Theotokas’ diary see Tziovas, D., ‘Πρόλογος’ in Theotokas, G., Τετράδια ημερολογίον 1939-1953, ed. Tziovas, D., 3rd edn (Athens 2005) 25-9 and 51Google Scholar.

8 For example, Pachet claims that ‘intimacy that attracts diarists and makes them write every day is the thread which braids in the depths of their writing and unifies the diary pages together’. By contrast, Lejeune and Bogaert associate intimacy with what the diarist considers secret and with his or her effort to make his journal illegible to others through the use, for example, of foreign languages, shorthand, initials, graphic symbols etc. ( Pachet, P., Les Baromètres de l’âme. Naissance du journal intime, 2nd edn (Paris 2001) 13–14 and Lejeune and Bogaert, Le Journal intime, 138—42)Google Scholar. Other characteristics of the private diary that have been widely discussed apart from intimacy are the existence of dates that fragment the diary text into entries and the thematic diversity of the diary content.

9 See Simonet-Tenant, Le Journal intime, 15-23.

10 Gusdorf, G., La Découverte de soi (Paris 1948) 39–42 Google Scholar.

11 Girard, A., Le journal intime, 2nd edn (Paris 1986) 3–5 Google Scholar.

12 Ibid., 4.

13 Marty, É., ‘Introduction’ in Gide, A., Journal 1. 1887-1925, ed. Marty, É. (Paris 1996) xxxix-xlixGoogle Scholar.

14 See Falagkas, N., ‘The writing of intimacy: a reading of the private diaries of Dragoumis, Ion, Seferis, George and Theotokas, George from the perspective of genre theory’, unpublished doctoral thesis, King’s College London, University of London, 2008, 45–57 Google Scholar.

15 Didier, , Le Journal intime, 116-19Google Scholar. Concerning the doubling of the self see also Montandon, A., ‘En guise d’introduction. De soi à soi: les métamorphoses du temps’, in Montandon, A. (ed.), De Soi à soi: l’écriture comme autohospitalité (Clermont-Ferrand 2004) 13–18 Google Scholar, D. Corrado, ‘L’hôte intime: figures du narrataire dans le journal’, ibid., 85-7 and Braud, La Forme des jours, 113-15. Cf. Oates, J. C., The Journal of Joyce Carol Oates, ed. Johnson, G. (New York 2007) xiv Google Scholar.

16 Constant, B., Journaux intimes, ed. Roulin, A. and Roth, C. (Paris 1994) 76 Google Scholar.

17 Sotiropoulos, T., ‘Έισαγωγικό σημείωμα’, in Dragoumis, I., Φύλλα ημερολσ/ίου E’ (1913-1917), ed. Sotiropoulos, T. (Athens 1986) x and Angelou, A., ‘Προλεγόμενα’, in Dragoumis, I., Φύλλα ημερολογίου Δ ‘, ed. Veremis, Th. and Koliopoulos, G. (Athens 1985) xiiGoogle Scholar.

18 Dragoumis, I., Φύλλα ημερολογίον A’ (1895-1902), ed. Sotiropoulos, T. (Athens 1988) 29–30 Google Scholar.

19 ‘7ων. Είμαι εγωιστής ή όχι; [/] Συνείδησις. Να ίδωμεν. [/] 7ων. Βοηθώ τους άλλους όταν έχουν ανάγκην βοηθείας, π.χ. τους πτωχούς. Όταν βαστά κανείς τίποτα βαρύ ή και ελαφρόν τον παρακαλώ να μου το δώση εγώ να το βαστάξω διά να μην κοπιάζη. Από εγωϊσμόν το κάμνω αυτό; διά να με επαινέσουν δηλαδή; [/] Συνείδησις. Όχι από εγωισμόν. Από αγά7την προς τους άλλους, από ελεημοσύνην από λύπην διά τον κόπον του άλλου. [/] 7ων. Εργάζομαι, κοπιάζω, προσπαθώ να γίνομαν καλλίτερος. Διατί; [/] Συνείδησις. Από αγάπην της εργασίας και της αρετής αλλά και εμού’ (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίον A’, 28-9). Didier describes a similar dialogue in Stendhal’s journal; Didier, Le Journal intime, 119.

20 Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου A‘, 29.

21 Dragoumis, I., Φύλλα ημερολογίου A ‘ (1908-1912), ed. Veremis, T. and Koliopoulos, G., 2nd edn (Athens 1988) 107 Google Scholar. See also the entry for 15 Jan. 1900; Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου A ‘, 53.

22 ‘Θαύμαζε μονάχα την ομορφιά τους και μην τους ζητείς τίποτε άλλο για τον εαυτό σου, τον μικρότερο. О μεγαλύτερος εαυτός σου δεν έχει ανάγιαι να του δίνουν τίποτε, παίρνει μόνος του την ομορφιά που βλέπει μπροστά του. Μ’ αρέσει о μεγαλύτερος εαυτός μου’ (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου A’, 84).

23 Dragoumis, Φόλλα ημερολογίου A’, 138.

24 According to Le Grand Robert ‘dédoublement’ or ‘dédoublement de la personnalité’ is a term in psychology meaning ‘trouble qui se manifeste par la présence, chez le même sujet, de deux types de comportement, l’un normal et adapté, l’autre pathologique, présentant un caractère d’automatisme’ and ‘fait d’avoir deux comportements différents, deux ensembles de traits de caractère’ (Le Grand Robert de la langue française, cd-rom 2001, s.v. dédoublement). The term ‘dédoublement de la personnalité’ is usually translated into English as ‘split personality’; see, for example, The Concise Oxford-Hacbette French Dictionary, cd-rom 1998, s.v. dédoublement.

25 Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου A ‘, 138

26 Ibid.

27 For example: ‘Παρατηρώ τον εαυτό μου. Θα τον παρατηρήσω ακόμα καιρό και με πολλήν αντικειμενικότητα. Θα δω ποιος είμαι και τι πρέπει να κάνω’ (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου Δ ‘, 127, June 1910); ‘Κατασκοπεύομαι ολοένα, δηλαδή εγώ κατασκοπεύω τον εαυτό μου και αυτό σημαίνει πως δεν περνώ απρόσεχτη τη ζωή μου’ (Dragoumis, Φυλλα ημερολογίου E’, 39, Feb. 1914); ‘Km τα αισθήματα όλα αυτά τόσο δυνατά, τόσο χτυπητά, τόσο βέβαια που είναι ανάγκη απόλυτη να τα νοιώσω ακόμα περισσότερο, να τα χαράξω ακόμα βαθύτερα μέσα μου. Και γι’ αυτό κάθομαι και τα γράφω σ’ αυτό το τετράδιο’ (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου A’, 157, Jan. 1911). See also Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου E’, 119, Dec. 1915.

28 Dragoumis, Φύλλα ημερολογίθΌ Л’, 153.

29 For example: Έίμαι μαλωμένος με τον εαυτό μου, και όταν πιάνομαι μαζί του είνοα γρίνια και κακομοιριά. Όταν όμως τύχει και φιλιώσω με τον εαυτό μου είναι χαρά θεού, τέτοια που στον κόσμο δεν έχει άλλη’ (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίθΌ E’, 84, Sep. 1914); ‘Μεταφέρω μαζί μου τον εαυτό μου, ακέριο, αυτόν έχω σύντροφο στα ταξίδια μου και γυρίζουμε τη γη μαζί και περνούμε καλά. Γιατί έκαμα το γύρο του κόσμου και του εαυτού μου και παντού όπου πηγαίνω, βρίσκω τον εαυτό μου στο πλάι μου’ (ibid., 144, Apr. 1916).

30 Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου E’, 155.

31 See, for example, the entry for July 1912 (Dragoumis, Φύλλα ημερολογίου Л’, 231) and compare the use of the second person in the entry for Sep. 1909 quoted above (note 22).

32 Beaton, R., ‘Translator’s introduction’, in Seferis, G., A Levant Journal, ed. Beaton, R. (Jerusalem 2007) xiiiGoogle Scholar. Cf. Seferis, G., ΜέρεςΕ’. 1 Γενάρη; 1945-19 Απρίλη 1951, 2nd edn, ed. Kasdaglis, E. (Athens 1996) 9 Google Scholar.

33 On Seferis’ Journal see Michailidou, T., ‘Προλογικό σημείωμα’, in Seferis, G., Μέρες Z’, ed. Michailidou, T., 2nd reprint (Athens 1996) 14—18, Contoyanni, ‘Georges Séféris et son journal’, 169-77, and Dimaras, K. T., Ήμερολόγιο’, То Βήμα, 24 Feb. 1978, 1-2.Google Scholar

34 Seferis, G., Μέρες A’. 16 Φεβρουαρίου 1925 — 17 Αυγούστου 1931, ed. Kasdaglis, E., 4th reprint (Athens 2003) 7, 2 Oct. 1925Google Scholar.

35 For example: ‘Βαριέμαι, βαριεμαι απελπιστικά. Αυτά φυσικά δεν τα λέω σε κανέναν ούτε και στον εαυτό μου’ ( Seferis, G., ΜέρεςB’. 24 ΑυγούστοΌ 1931-12 Φεβρουαρίου 1934, ed. Maronitis, D. (Athens 1984) 12, 12 Sep. 1931)Google Scholar; ‘T’ απόγεμα κοιμήθηκα. О εαντός μου είχε βγει έξω. Είναι πολύ καλά έτσι, για την ώρα’ (Seferis, Μέρες E’, 63, 14 Oct. 1946). See also Seferis, Μέρες A ‘, 42, 9 Feb. 1926; Seferis, Μέρες В ‘, 140, 27 Dec. 1933; Seferis, G., Μέρες Г’. 16 Απρίλη 1934-14 Αεκέμβρη 1940 (Athens 1984) 64, 8 Jun. 1937. In the entry for 30 Dec. 1925 (Seferis, Μέρες A ‘, 26) the description of the doubling of the self concludes with a comment about Narcissus; see Contoyanni, ‘Georges Seferis et son journal’, 254Google Scholar.

36 Seferis, Μέρες A’, 21, 2 Oct. 1925.

37 Cf. ‘The diarist is two: there is the one who acts and the one that sees himself acting and writes’ (Didier, Le Journal intime, 116).

38 Didier, Le Journal intime, 121-2.

39 Seferis, Μέρες E’, 102, 10 July 1947.

40 Seferis, ΜέρεςΒ’, 100, 29 Jan. 1933.

41 Seferis Μέρες В’, 106. The same pair of selves reappears in the entry for 3 Mar. 1933: Έπεσε о μικρός από τα σχοινιά. О γέρος, τρομαγμένος, ξύπνησε και φώναξε: «Εφιάλτη!»‘ {ibid., 112). There are more entries where a continuous doubling of the self is described: ‘Μα τι γίνεται εδώ μέσα; Σήμερα το απόγευμα είχα την εντύπωση πως η σκέψη μου είχε αδειάσει και στη θέση της βρισκότανε δύο άγνωστοι που συζητούσαν κι αποφάσιζαν για την τύχη μου. [...] Ώσπου va γυρίσω το φύλλο, έχω αλλάξει, έγινα άλλος’ (Seferis, Μέρες A’, 8, 25 Jul. 1925); ‘Συζητώ ψιθυριστά. Με ποιόν; Είμαι βέβαιος πως υπάρχει ένας κάποιος, ή περισσότεροι και ψιθυρίζω ατελείωτα μαζί τους. Ξεχωρίζω το σύρσιμο από ορισμένα σύμφωνα που προφέρουν’ {ibid., 77, 7 Sep. 1926).

42 Didier, Le Journal intime, 123-4 136-7.

43 Theotokas, G., ‘Σημείωση του συγγραφέα’, in his Ημερολόγιο της «Αργώς» και του «Δαιμονίου», ed. Savvidis, G. P., 2nd edn (Athens 1989) 13, 15Google Scholar; cf. G. P.|Savvidis, ‘Σημείωμα του επιμελητή’, ibid., 147-52.

44 See Tziovas, ‘Πρόλογος’, 39-55.

45 Theotokas, Τετράδια ημερολογίου,72. Cf. Constant, Journaux intimes, 76. Theotokas slightly misquotes Constant and writes ‘dont l’une observe l’autre’ instead of ‘dont une, observatrice de l’autre’.

46 Corrado, ‘L’hôte intime’, 86

47 Theotokas, Τεζράδια ημερολογίου, 75.

48 Throughout the entries for Dec. 1940 Theotokas describes his military life with much enthusiasm. In the entry for 23 Dec. 1940, after reading a critical comment about Λεωνής, he wonders: ‘Πόσο απομακρύνθηκα ξαφνικά από το χτεσινό εαυτό μου!’ (Theotokas, Τετράδια ημερολογίθΌ, 223); and at the end of the entry he writes: ‘Ποιος ξέρει αν θα ξαναγυρίσω ποτέ σ’ αυτόν τον κόσμο, που ήταν ως χτες о «κόσμος μου»!’ (ibid., 224). In an entry of 1948, because of his strong feelings about Nafsika, his future wife, a younger self of the diarist appears to take over: Άπό τη στιγμή εκείνη πήρε την πρωτοβουλία о Γιώργος των δεκατεσσάρων ή των δεκάξι χρονώ, έδιωξε από μέσα μου ό,τι δεν του ταίριαζε και, αδίσταχτα και ανεπιφύλαχτα και άοπλος σαν παιδί, πρόσφερε ολόκληρη τη ζωή του’ (ibid., 617, 25 Feb. 1948).

49 Theotokas, Τετράδια ημερολογίου, 454, 24 Mar. 1944.

50 See Theotokas, Τετράδια ημερολογίου, 621, 11 June 1948 and ibid., 623, 13 June 1949.

51 See the entry for 12 Apr. 1939 quoted above and Tziovas, ‘Πρόλογος’, 51-2.