Hostname: page-component-78c5997874-s2hrs Total loading time: 0 Render date: 2024-11-09T19:54:17.239Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

New rock-cut tombs at Etenna and the rock-cut tomb tradition in southern Anatolia

Published online by Cambridge University Press:  23 December 2013

Nevzat Çevik
Nevzat Çevik
Affiliation:
Akdeniz University, Turkey
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

The 41 rock-cut tombs at Etenna provide a clear impression of this very early and widespread tradition for the region. They allow us to compare the Lycian, Pamphylian, Cilician and Pisidian rock-cut tomb architecture and understand connections and discontinuities between them. They also illustrate how features of such tombs are based on natural and technical factors, on local architectural traditions, or on the rock-cut architecture of neighbouring cultures. But basic similarities, such as the cutting of a tomb chamber in the rock, could occur without any influence from other cultural regions, for instance because of similar burial needs, similar natural materials or similar architectural knowledge. The influences between the rock-cut tombs of different regions and periods can be seen in the particular details, and their relation to local burial customs. Questions are asked, such as: if there were Lycian tombs in the Classical period, why were there no rock-cut tombs in Pamphylia in this period; why did the ‘dominant Lycian Classical culture’ not influence Pamphylia; and what were the tombs of the higher social classes of the societies of Classical Pamphylia?

Özet

Etenna'daki 41 kaya mezarı, kendisi ve de bölge için bu erken ve de yaygın geleneǧin çok özel bir resmini çizer. Etenna kaya mezarlıǧı, kentin kaya mezar mimarlıǧını ayrıntılı olarak yansıttıǧı gibi, aynı zamanda Likya, Pamfilya, Kilikya ve Pisidya kaya mezar mimarlıǧını karşılaştırma aralarındakı ilişkileri ve baǧlantısızlıkları anlama olanaǧı saǧlar. Etenna örnekleri, bu gibi mezarlarda, hangi özelliklerin doǧal ve teknik nedenlerden ya da yerel mimarlıktan kaynaklandıǧını ve hangi özelliklerinin komşu kültürlerin kaya mimarlıǧından etkilendiǧini de göstermektedir. Kayaya oda açmak gibi basit benzerliklerin, genellikle diǧer kültürlerden etkilenmeden de ortaya çikabildiǧi, sadece benzer gömme ihtiyaçları, benzer doǧal malzeme ya da benzer mimari temel bilgilerden, çoǧu zaman yerel şartlardan kaynaklandıǧı da anlaşılmaktadır. Farklı kültür bölgelerinin ve dönemlerin kaya mezarları arasındaki etkileşimin özel ayrıntılardaki benzerliklerde saptanması ve yerel gömme gelenekleri ile baǧlantılı deǧerlendirilmesi gerekir. Bu makalede aşaǧıdakilere benzer önemli sorular gündeme getirilmektedir: Klasik Çaǧ Likyası'nın özgün kaya mezarlarının varlıǧına raǧmen, aynı dönemde neden Pamfilya'da kaya mezarlıǧı yok? ‘Baskin’ Likya kültürü neden Pamfilya'yı etkilemedi? Pamfilya'nın Klasik Çaǧı'nda üst sınıfın mezarları nasıldı?

Type
Research Article
Information
Anatolian Studies , Volume 53 , December 2003 , pp. 97 - 116
Copyright
Copyright © The British Institute at Ankara 2003

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Aulock, H von 1977: Münzen und Stadte Pisidiens II. TübingenGoogle Scholar
Barkay, G, Kloner, A 1986: ‘The Garden Tomb’ Biblical Archaeology Review (March/April): 40–57Google Scholar
Bean, G E 1968: Turkey's Southern Shore. LondonGoogle Scholar
Bean, G E 1970: ‘The site of Etenna’ Klio 52: 13–16CrossRefGoogle Scholar
Bean, G E 1998: Eskiçaǧda Likya Bölgesi. IstanbulGoogle Scholar
Bean, G E, Mitford, T B 1970: Journeys in Rough Cilicia 1964–1968. Graz, Vienna, CologneGoogle Scholar
Bendorf, O, Niemann, G 1884: Reisen in Lykien und Karien. ViennaGoogle Scholar
Borchhardt, J 2000: ‘Zur Politik der Dynasten Trbbenimi und Perikle von Zemuri’ Lykia 3: 1–23Google Scholar
Borchhardt, J, Neumann, G, Schulz, K 2003: ‘Tuminehi/Tymnessos’ Adalya 6: 21–91Google Scholar
Brandt, H 1992: Gesellschaft und Wirtschaft Pamphyliens und Pisidiens im Altertum (Asia Minor Studien 7). BonnGoogle Scholar
Bryce, T R 1979: ‘Lycian tomb families and their social implications’ Journal of the Economic and Social History of the Orient 22: 295–313Google Scholar
Bryce, T R 1980: ‘Burial practices in Lycia’ Mankind Quarterly 21: 165–78Google Scholar
Büyükyörük, F, Tibet, C 2000: ‘1998–1999 yılı Antalya doǧu nekropolü kurtarma kazıları’ Adalya 4: 115–73Google Scholar
Çelgin, V 1990: Termessos kenti nekropolleri. Unpublished PhD thesis. University of IstanbulGoogle Scholar
Çevik, N 1996: ‘Yeni bulgular ışıǧında Elmalı yaylası’ Adalya 1: 61–72Google Scholar
Çevik, N 1997a: ‘Urartu kaya mezarlarında ölü kültüne ilişkin mimari elemanlar’ Türk Arkeoloji Dergisi 31: 419–;59Google Scholar
Çevik, N 1997b: ‘Yuvarlak kaya ostothekleri: Trebenna'da belgelenen yeni bir mezar tipi ve onun ışıǧında benzeri çukurların yeniden irdelenmesi’ Adalya 2: 127–50Google Scholar
Çevik, N 1999a: ‘Hayat aǧacının Urartu kült törenlerindeki yeri ve kullanım biçimi’ Anadolu Araştirmalari 15: 335–67Google Scholar
Çevik, N 1999b: ‘Melas vadisi'nde arkeolojik gözlemler ve yeni bulgular’ Adalya 4: 91–114Google Scholar
Çevik, N 2000a: Urartu kaya mezarları ve ölü gömme gelenekleri. AnkaraGoogle Scholar
Çevik, N 2000b: ‘Lyrboton Kome: an olive oil production centre in Pamphylia’ Lykia 3: 79–102Google Scholar
Çevik, N 2000c: ‘A dead-cult place in Simena. Lycian open-air worshipping places and their Anatolian aspects’ in Işık, C (ed.), Studien zur Religion und Kultur Kleinasiens und des ägäischen Bereiches: Festschrift für B. Öǧün (Asia Minor Studien 39). Bonn: 37–50Google Scholar
Çevik, N 2002: Taşların izinde Likya. IstanbulGoogle Scholar
Çevik, N 2003 (in press): ‘Kültürlerarası ilişki ve etkileşim kuramları üzerine I / On theories of cultural interrelation and interaction I’ Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2003Google Scholar
Çevik, N 2003a: ‘Anadolu'daki kaya mimarlıǧı örneklerinin karşılastırılması ve kültürlerarası etkileşim olgusunun yeniden irdelenmesi’ in Durugönül, S, Durukan, M (eds), Proceedings of the International Cilician Symposium, Mersin 2002. Olba 8: 213–58Google Scholar
Çevik, N, Kızgut, İ, Aktaş, Ş 1999: ‘1997 yılı Trebenna ve çevresi yüzey araştırmaları’ Araştırma Sonuçları Toplantısı 16.2: 401–21Google Scholar
Deltour-Levy, C, 1982: Les Piliers funéraires de Lycie (Publications d'histoire de l'art et de l'archéologie d'Université Catholique de Louvain 31). Louvain-la-NeuveGoogle Scholar
Demargne, P 1974: Fouilles de Xanthos 5. Tombesmaisons, tombes ruperstres et sarcophages. Les épitaphes lyciennes. ParisGoogle Scholar
Durugönül, S 1989: Die Felsreliefs im rauhen Kilikien. OxfordCrossRefGoogle Scholar
Durukan, M 2003: ‘Olba/Diocaesarea ‘daki piramit çatılı mezar anıtının tarihlenmesi üzerine yeni bir görüş’ in Durugönül, S, Durukan, M (eds), Proceedings of the International Cilician Symposium, Mersin 2002. Olba 7: 226–39Google Scholar
Fedak, J 1989: Monumental Tombs of the Hellenistic Age. LondonGoogle Scholar
Gül, M, Yıldız, H 1998: ‘Akseki Evleri ve Ahşap İşçiliǧi’ in I. Antalya Yöresi El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. Antalya: 56–65Google Scholar
Haspels, C H E 1971: The Highlands of Phrygia: Sites and Monuments. PrincetonGoogle Scholar
Hesberg, H von 1992: Römische Grabbauten. DarmstadtGoogle Scholar
Hirschfeld, G 1875: ‘Vorläufiger Bericht über eine Reise im südwestlichen Kleinasien II’ Monos. Berichte der königlichen preussischen Akademie der Wissenschaften: 121–45.Google Scholar
Işık, F 1995a: Die offenen Felsheiligtümer Urartus und ihre Beziehungen zu denen der Hethiter und Phryger. RomeGoogle Scholar
Işık, F 1995b: ‘Likya kaya tapınakları’ 1994 Yılı Anadolu Müzesi Konferansları 4: 110–38Google Scholar
Işın, G 1994: ‘The easternmost relief rock-cut tomb in Lycia: “Topalgavur” at Asartaş’ Lykia 1: 68–78Google Scholar
İplikçioǧlu, B, Çelgin, G, Çelgin, V 1999: ‘Doǧu ve kuzeydoǧu Lykia-güneybatı Pisidia epigrafik-tarihi coǧrafi yüzey araştırmaları 1991–1998 calışmaları’ Araştırma Sonuçları Toplantısı 17.1: 199–207Google Scholar
İşkan, H, Çevik, N 1995: ‘Die Grüfte von Patara’ Lykia 2: 187–216Google Scholar
İşkan, H, Çevik, N 1996: ‘Patara yeraltı oygu mezar kazıları’ Kazı Sonuçları Toplantısı 18.2: 191–9Google Scholar
İşkan, H, Çevik, N 1999a: ‘Tlos 1997’ Araştırma Sonuçaları Toplantısı 16.2: 423–42Google Scholar
İşkan, H, Çevik, N 1999b: ‘Patara yeraltı oygu mezarları 1997’ Kazı Sonuçları Toplantısı 20.2: 162–6Google Scholar
İşkan, H, Çevik, N 2001: ‘Tlos 1999’ Araştırma Sonuçları Toplantısı 18.1: 169–80Google Scholar
Jones, A H M 1971: The Cities of the Eastern Roman Provinces. OxfordGoogle Scholar
Keen, A 1985: ‘The tombs of Lycia. Evidence for social stratification?’ in Campbell, S, Green, A (eds), Archaeology of Death in the Ancient Near East. Oxford: 221–5Google Scholar
Kjeldsen, K, Zahle, J 1975: ‘Lykische Gräber. Ein vorlaüfiger Bericht’ Archäologischer Anzeiger 3: 312–50Google Scholar
Koch, G 1993: Sarkophage der Romischen Kaiserzeit. DarmstadtGoogle Scholar
Koch, G, Sichtermann, H 1982: Römische Sarkophage. MunichGoogle Scholar
Korbel, G 1991: Südküste Türkei. NuremburgGoogle Scholar
Lanckoronski, K G 1890: Städte Pamphyliens und Pisidiens 1. ViennaGoogle Scholar
Lanckoronski, K G 1892: Städte Pamphyliens und Pisidiens 2. ViennaGoogle Scholar
Machatschek, A 1967: Die Nekropolen und Grabmäler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos. ViennaGoogle Scholar
Mansel, A M 1956: İlçaǧ'da Antalya Bölgesi. IstanbulGoogle Scholar
Martini, W 1999: ‘Perge in vorrömischer Zeit. Untersuchungen auf der Akropolis 1994 und 1995’ in Dincol, A, Sevin, V (eds), International Symposium on Settlement and Housing in Anatolia through the Ages 1996. Istanbul: 303–10Google Scholar
Mellink, M 1976: ‘Local, Phrygian and Greek traits in northern Lycia’ Revue Archéologique: 21–34Google Scholar
Miller, K 1916: Itineraria Romana. Römische Reisewege an der Hand der Tabula Peutingeriana. StuttgartGoogle Scholar
Mühlbauer, L, Schulz, K J 1997: Totenhaüser in Anatolien. TübingenGoogle Scholar
Nollé, J 1984: ‘Etenna: ein Vorbericht’ Epigraphica Anatolica 3: 143–56Google Scholar
Nollé, J 1992: ‘Zur Geschichte von Etenna’ Asia Minor Studien 6: 61–141Google Scholar
Öǧün, B 1973: ‘Die urartäischen Gräber in der Gegend von Adilcevaz und Patnos’ in Akurgal, E (ed.), Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology 1. Ankara: 61–7Google Scholar
Özsait, M 1980: İlkçaǧ Tarihinde Pisidya. Başlangıçtan Büyük İskender Sonuna Kadar. IstanbulGoogle Scholar
Özsait, M 1997: ‘1996 yılı Isparta ve çevresi yüzey araştırmaları’ Araştırma Sonuçları Toplantısı 15.2: 121–42Google Scholar
Özsait, M 2001: ‘1999–2000 yıllarında Burdur ve Isparta yüzey araştırması’ Araştırma Sonuçları Toplantısı 19.2: 179–90Google Scholar
Paribeni, R, Romanelli, P 1914: ‘Studii e ricerce archeologiche’ Monumenti Antiche 23: 203–24Google Scholar
Pekrido, A 1986: Das Alketas-Grab in Termessos (Istanbuler Mitteilungen Beiheft 32). IstanbulGoogle Scholar
Radet, G 1895: ‘Les villes de la Pisidie’ Revue Archéologique 22: 185–218Google Scholar
Ramsay, W M 1904: ‘Lycaonia’ Jahreshefte des österreichishen archäologischen Instituts 7: 67–132Google Scholar
Ramsay, W M 1960: Anadolu'nun Tarihsel Coǧrafyasi. IstanbulGoogle Scholar
Robert, L 1972: ‘Bulletin épigraphique’ Revue des Etudes Grecques: 489–97Google Scholar
Ruge, W 1907: ‘Etenna’ Paulys Realencyclopädie der Altertumswissenschaft 6: 706–7Google Scholar
Rumscheid, F 1994: Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus. MainzGoogle Scholar
Saller, R P, Shaw, B D 1984: ‘Tombstones and Roman family relations in the Principate: civilians soldiers and slaves’ Journal of Roman Studies 14: 124–56CrossRefGoogle Scholar
Sögüt, B 2003: ‘Daǧlık Kilikia Bölgesi mezar nişleri’ in Durugönül, S, Durukan, M (eds), Proceedings of the International Cilician Symposium, Mersin 2002. Olba 7: 239–60Google Scholar
Şahin, S 1991: ‘Bemerkungen zu lykischen und pamphylischen Inschriften’ Epigraphica Anatolica 17: 113–;38Google Scholar
Toynbee, J M C 1971: Death and Burial in the Roman World. New YorkGoogle Scholar
Ussishkin, D 1993: The Village of Silwan. The Necropolis from the Period of the Judean Kingdom. JerusalemGoogle Scholar
Zahle, J 1980: ‘Lycian tombs and Lycian cities’ in Actes du colloque sur la Lycie antique. Paris: 37–49Google Scholar