Skip to main content Accessibility help
×
Hostname: page-component-78c5997874-fbnjt Total loading time: 0 Render date: 2024-11-04T19:34:38.668Z Has data issue: false hasContentIssue false

Seksualność i queerowa uczuciowość w Karnawale Michaiła Fokina

Published online by Cambridge University Press:  01 March 2024

Julia Hoczyk
Affiliation:
Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warsaw
Wojciech Klimczyk
Affiliation:
Jagiellonian University, Krakow
Get access

Summary

W premierowym wykonaniu Karnawału Michaiła Fokina, które odbyło się podczas charytatywnego balu maskowego w petersburskiej Sali Pawłowej na początku 1910 roku, roli Pierrota nie wykonywał tancerz, lecz aktor i reżyser Wsiewołod Meyerhold. Fokin wybrał go prawdopodobnie dlatego, że Meyerhold grał Pierrota w reżyserowanym przez siebie spektaklu Buda jarmarczna (1906), znakomicie przyjętym przez krytykę. Głównym zajęciem Pierrota w Karnawale jest gonienie Motyla, którego pierwszą wykonawczynią była Bronisława Niżyńska. W swoich wspomnieniach Niżyńska tak opisuje Meyerholdowskiego Pierrota:

Meyerhold był niezapomnianym Pierrotem. W pełni wykorzystał nowatorską scenografię Léona Baksta, liczne fałdy w plisowanych kurtynach z ukrytymi rozcięciami, udrapowanych wokół półkolistej sceny. Pierrot-Meyerhold spożytkował je w niezwykle pomysłowy sposób. Każde jego pojawienie się na scenie było zjawiskowe. Pierwsza z rozcięć kurtyny wyłaniała się noga, prowadzona krokiem grand développé, za nią zaś ubrana na biało sylwetka tancerza, z długimi rękami, które dzięki zwisającym białym rękawom sprawiały wrażenie jeszcze dłuższych.

Czasem Pierrot po prostu wyglądał z prześwitów w kurtynie, pokazując jedynie białe oblicze pod białym stożkowym kapeluszem. Rozglądał się zaciekawiony, poszukując motyla, który przykuł jego uwagę. Chodził ostrożnie na palcach, trzepocząc długimi, podobnymi do skrzydeł ramionami, rozpostartymi wysoko nad głową, trzymając w ręku mały biały kapelusz, w który miał nadzieję schwytać motyla – mnie. Bezszelestnie niczym szept podążał za lecącym motylem. Chował się za oparciami ławek, a następnie niespodziewanie wystawiał głowę, jej ruchami podążając za lotem motyla. Nagle ruszył w moją stronę, jednak zniknęłam mu z oczu, zbiegając ze sceny. Przekonany, że motyl przysiadł na ziemi, przykrył go białym kapeluszem i podskakiwał, klaszcząc z radości. Położył się obok kapelusza i bardzo ostrożnie uniósł jego brzeg, tak aby nie uszkodzić kruchych skrzydeł. Używając dłoni, niezrównany artysta zaczął naśladować drżenie motyla schwytanego w kapelusz, jednocześnie zaś całym sobą wyczekiwał niecierpliwie momentu, w którym przyjrzy się z bliska tak podziwianemu i pożądanemu przezeń motylowi. Kiedy zdał sobie sprawę, że motyl ponownie umknął, na jego twarzy pojawił się wyraz konsternacji i bolesnego rozczarowania. Przybity, założył kapelusz i opuścił głowę, odchodząc z bezwładnie zwieszonymi ramionami; długimi, wolnymi krokami przeszedł całą szerokością proscenium, aż zniknął ze sceny.

Type
Chapter
Information
Publisher: Jagiellonian University Press
Print publication year: 2023

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

Save book to Kindle

To save this book to your Kindle, first ensure [email protected] is added to your Approved Personal Document E-mail List under your Personal Document Settings on the Manage Your Content and Devices page of your Amazon account. Then enter the ‘name’ part of your Kindle email address below. Find out more about saving to your Kindle.

Note you can select to save to either the @free.kindle.com or @kindle.com variations. ‘@free.kindle.com’ emails are free but can only be saved to your device when it is connected to wi-fi. ‘@kindle.com’ emails can be delivered even when you are not connected to wi-fi, but note that service fees apply.

Find out more about the Kindle Personal Document Service.

Available formats
×

Save book to Dropbox

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Dropbox.

Available formats
×

Save book to Google Drive

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Google Drive.

Available formats
×