Skip to main content Accessibility help
×
Hostname: page-component-78c5997874-t5tsf Total loading time: 0 Render date: 2024-11-04T19:26:43.582Z Has data issue: false hasContentIssue false

Sada Yakko – rekonstrukcja w działaniu

Published online by Cambridge University Press:  01 March 2024

Julia Hoczyk
Affiliation:
Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warsaw
Wojciech Klimczyk
Affiliation:
Jagiellonian University, Krakow
Get access

Summary

Paryż, 1900

Wystawa Światowa w 1900 roku zapowiedziała nadejście nowego stulecia. Pośród blisko pięćdziesięciu milionów gości podziwiających najnowsze zdobycze technologii, cuda nowoczesnej architektury oraz kolonialne ciekawostki przywiezione do Paryża z najdalszych krańców globu znalazły się trzy kobiety, które miały wkrótce odcisnąć piętno na zachodnich sztukach performatywnych. Loie Fuller, Isadorę Duncan i Ruth St. Denis, nazywane matkami modern dance, połączyło właśnie doświadczenie paryskiej wystawy. Jedna artystka w szczególności zapadła im w pamięć: japońska tancerka i aktorka Sada Yakko. Isadora Duncan określiła później jej taniec „jednym wielkim wrażeniem, [które] pozostało po wystawie z 1900 roku. […] Noc w noc zachwycałam się cudowną sztuką tej wielkiej tragiczki”. Przywołując emocje, jakie wzbudziła w niej Sada Yakko, Ruth St. Denis pisała w autobiografii: „Po raz pierwszy zobaczyłam i zrozumiałam surowe piękno japońskiej sztuki”. Była to „antyteza ekstrawaganckiej, przesadzonej żywiołowości […] amerykańskich akrobacji”. To Yakko, jak twierdzi Ruth St. Denis, nauczyła ją różnicy między określeniami „zadziwiający” (astonishing) i „wywołujący emocje” (evoking). Loie Fuller była tak poruszona tańcem Sady Yakko, że zdecydowała się użyczyć swojego teatru na jej występy, mało tego – zorganizowała europejskie tourneé Sady Yakko i jej męża Otojirō Kawakamiego, na które zaprosiła również młodą Isadorę Duncan.

Cóż fascynującego było w tej japońskiej artystce, że wywarła tak silne wrażenie na trzech wielkich reformatorkach tańca? Sally Banes w książce Dancing Women. Female Bodies on Stage wskazuje, że pod koniec XIX wieku „to, co nowoczesne” (the Modern), było symbolizowane przez kobietę, a rewolucja modern dance opierała się na publicznym geście kobiety wychodzącej na scenę nie tylko jako tancerka, ale także jako choreografka. „Pierwsza generacja amerykańskich tancerek nowoczesnych form tańca (modern), w tym Loie Fuller, Isadora Duncan i Ruth St. Denis, nie określała swojego stylu tańca mianem modernistycznego (modern), ale «estetycznego” lub «interpretacyjnego»”. A jednak kładły podwaliny pod taneczny modernizm. Czy to samo można powiedzieć o Sadzie Yakko? Czy uzasadnione byłoby nazwanie jej nie tylko pierwszą japońską tancerką Europy, ale również pierwszą modernistyczną tancerką Japonii? I przede wszystkim – jak mógł wyglądać jej taniec?

Sadayakko Kawakami

Sada Yakko po raz pierwszy opuściła Japonię w 1899 roku jako żona Otojirō Kawakamiego, słynnego reformatora teatru i wynalazcy nowego japońskiego stylu teatralnego o nazwie shimpa, czyli „nowa fala”.

Type
Chapter
Information
Publisher: Jagiellonian University Press
Print publication year: 2023

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

Save book to Kindle

To save this book to your Kindle, first ensure [email protected] is added to your Approved Personal Document E-mail List under your Personal Document Settings on the Manage Your Content and Devices page of your Amazon account. Then enter the ‘name’ part of your Kindle email address below. Find out more about saving to your Kindle.

Note you can select to save to either the @free.kindle.com or @kindle.com variations. ‘@free.kindle.com’ emails are free but can only be saved to your device when it is connected to wi-fi. ‘@kindle.com’ emails can be delivered even when you are not connected to wi-fi, but note that service fees apply.

Find out more about the Kindle Personal Document Service.

Available formats
×

Save book to Dropbox

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Dropbox.

Available formats
×

Save book to Google Drive

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Google Drive.

Available formats
×