Tytuł referatu, z którym wystąpiłam na konferencji Re-writing Dance Modernism, brzmiał: Odzyskiwanie historii chorwackiego tańca w okresie międzywojennym. Moje wystąpienie miało dwa cele: pierwszym było uznanie wysiłków chorwackich historyków i historyczek tańca, w szczególności Mai Đurinović, na rzecz przywrócenia pamięci o chorwackich artystach i artystkach tańca, których dorobek po II wojnie światowej celowo pomijano i skazywano na zapomnienie w ramach powstającej historiografii sztuki Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Drugim celem było wprowadzenie chorwackiego modernizmu do międzynarodowego obiegu badań nad tańcem oraz poszerzenie dominujących narracji o modernizmie w tańcu – skupionych wokół Niemiec i Stanów Zjednoczonych – o europejskie pobocza, które, jak dowodzą źródła, stanowiły (do dziś w dużej mierze niezbadaną) część międzynarodowej społeczności modernistycznej.

Pracując nad pierwszą wersją tego artykułu, opierałam się na materiałach zgromadzonych w chorwackim czasopiśmie tanecznym „Kretanja/ Movements”, w którym opublikowano wystąpienia z okrągłego stołu dotyczącego berlińskiej Olimpiady Tanecznej w 1936 roku. Szczególną uwagę podczas tych obrad poświęcono chorwackim uczestnikom i uczestniczkom berlińskiego konkursu – prominentnym przedstawicielom i przedstawicielkom chorwackiej sceny tanecznej (folklorystycznej, baletowej i niezależnej), których występy w Berlinie okazały się na tyle udane, że można pokusić się o nazwanie ich swoistym cudem. Udział Chorwatów w berlińskim konkursie potwierdził na kilku poziomach międzynarodowe koneksje i znaczenie chorwackich tancerzy i tancerek oraz praktyk tanecznych w kontekście europejskim. Omówienie rzeczonych koneksji, wpływów i znaczeń czy, innymi słowy, przynależności chorwackich artystów i artystek tańca ery międzywojennej do szerszej, międzynarodowej lub wręcz ponadnarodowej społeczności modernistycznej, działającej w Europie od przełomu wieków, jest jednym z głównych tematów niniejszego tekstu.

Na innym poziomie analiza tanecznego modernizmu w Chorwacji odsłania dwie kolejne cechy, które, jak sądzę, można odczytać w kategorii modernistycznej sieci kontaktów oraz wspólnych dla niej cech transgranicznych. Jedną z nich jest napięcie (zauważalne również w Chorwacji) pomiędzy transnarodowym i międzynarodowym charakterem tańca modern a „nacjonalizmem tanecznym”, którego przejawem w chorwackiej wersji tanecznego modernizmu było intensywne zainteresowanie folklorem. W poniższym omówieniu skrótowo interpretuję chorwacki nacjonalizm taneczny w świetle specyficznego kontekstu społeczno-politycznego i kulturowego, w jakim powstawał, jednocześnie jednak sugeruję, że podlega on również interpretacji na poziomie transnarodowym, jako zjawisko typowe dla tanecznego modernizmu.