Book contents
- Frontmatter
- Contents
- List of Illustrations
- Maps
- Acknowledgements
- Networks of Solidarity: D.D.T. Jabavu’s Voyage to India
- Revisiting D.D.T. Jabavu, 1885–1959
- Notes on the Original and the Translation
- In Praise of Cecil Wele Manona, 1937–2013
- E-Indiya nase East Africa
- In India and East Africa
- Afterword: Jabavu and African Translations for the Future
- References
- Editors’ Biographies
- Index
Isahluko 1
Published online by Cambridge University Press: 27 March 2020
- Frontmatter
- Contents
- List of Illustrations
- Maps
- Acknowledgements
- Networks of Solidarity: D.D.T. Jabavu’s Voyage to India
- Revisiting D.D.T. Jabavu, 1885–1959
- Notes on the Original and the Translation
- In Praise of Cecil Wele Manona, 1937–2013
- E-Indiya nase East Africa
- In India and East Africa
- Afterword: Jabavu and African Translations for the Future
- References
- Editors’ Biographies
- Index
Summary
Intshayelelo
Umbhali lo, ekubeni ewahambile ama-400 000 eemayile ebomini bakhe (bama-65 eminyaka) kwiindawo ngeendawo kweli lizwe naphesheya kolwandle, uyaqala ukuya eIndiya kuba iindawo zangaphambili azihambileyo ele kolwandle zibe ngecala lentshonalanga zisiyiwa ngezibuko laseKapa. Uwelo lokuqala (1903) lwaba lolokuya eEngland emfundweni, awathi wagqithela eTuskegee, U.S.A. (1913) phambi kokuba agoduke ekuqalekeni kwemfazwe enkulu yamaJamani (1914). Olwesibini (1928) lolokuya eJerusalem kwingqungquthela ngendlela ecanda kula mazwe: England, France, Switzerland, Italy, Egypt nePalestine. Olwesithathu lwaba lolokuya kwingqungquthela yolutsha olungamaKrestu (1931) eBuffalo, Niagara Falls (U.S.A). Olwesine (1937) lolwentlanganiso ePhiladelphia, U.S.A. kwangendlela egqitha emaNgesini. Olwesihlanu (1949) lolu lwaseIndiya, ngamazibuko aseMpumalanga ePhuthukezi eLourenço Marques, eMozambikhi, eZanzibar, eDar es Salaam (Tanganyika) naseMombasa (Kenya neUganda) naseziqithini zeSeychelles neMaldive ekusingeni eGoa naseBombay.
Isizekabani solu hambo lokugqibela sisimemo esisingiswe kulo lonke ihlabathi, kucelwa abameli bamazwe ngamazwe angama-50 okokuba bahlangane nama-50 aseIndiya, kuze kuboniswana ngamacebo okuba izizwe zonke emhlabeni zifunde ukuhlala nokusebenza ngoxolo endaweni yokulamla ngezikhali ngokukodwa xa zithomalalisa impikiswano nengxabano. Iziko laloo ntlangano lalingaseCalcutta, isixeko esikwicala elikhangele eChina.
Ukunduluka
Ngezi mini asiyonto ilula ukuvunyelwa ngurhulumente ukuba uhambele kwelinye ilizwe. Inquleqhu yamatiletile okucelwa nokunikwa imvume (Passport) ithabathe iinyanga ezintandathu kwada kwabethwa iingcingo ezininzi. Hayi bo, azabi namphenduli nezo ngcingo kuba umphathi othile phaya ePitoli wayeqhodamisile. Uthe xa kusele iintsukwana ezimbalwa zokuba liphele ixesha wathumela ucingo oluvumayo, lusithi naantso ipostishwa iPassport. Kuthe kuba be ndise ndincamile, kwangamaphuthuphuthu ukubopha impahla nokulungiselela ukuba usapho lume kakuhle ngesithuba seenyanga ezine lulodwa.
Okunene ekuqaleni kwenyanga yeNkanga, (1 kweyeNkanga 1949) ndinduluke ngololiwe eXesi emaGqunukhwebeni (kaloku ndingumSukwini ngoku) ukusinga enqanaweni eDurban, ngendlela yaseMthatha-Kokstad-Maritzburg enomtsalane kunaleya yeBloemfontein-Harrismith. Le ndlela icanda kumaAfrika odwa nemilambo yawo: iQonce kumaNgqika, iNciba kumaMfengu, iGcuwa kumaGcaleka, umBhashe kubaThembu, uMthatha kumaMpondo kaNdamase, iGungululu kumaMpondomise kaMditshwa kuTsolo, iTsitsa kwakaMhlontlo kuQumbu. Kulo lonke eli sifike komile apha, kuluhlaza phaya, ilizwe lonke lingamatshanda angathi sisaqoni kuba iyana imvula apha, phaya kuqhuma uthuli lwembalela endala. Mandithi entethweni yesiXhosa ndivele kwaNgqika kusithiwa imvula iyana, indlu evuzayo iyanetha, umntu ongenadyasi uyanetha yimvula; ingekho into yokuthi imvula iyanetha. Ekudluleni kuQumbu siwele iThina saba siyangena kwelamaBhaca, aziko liseMount Frere eLugangeni kuWabana kude kufuphi namanzi empiliso eMvuzi. Aqala apha ke ukuvakala amaJili (omnombo wombhali lo), iNtlangwini emi ngeelali zayo entla kweli. Umlambo olandelayo nguMzimvubu osingenise kumaHlubi kaNota eLibode ngakwintaba yeNtsiza (yimpazamo ukuthi yeyeNtsizwa nakubeni bebaninzi abatshoyo).
- Type
- Chapter
- Information
- In India and East Africa / E-Indiya Nase East AfricaA Travelogue in isiXhosa and English, pp. 59 - 80Publisher: Wits University PressPrint publication year: 2019